Auteur valt telkens bruut met de deur in huis

Ze is een van de belangrijkste levende Russische auteurs. Voor haar boeken die in meer dan dertig talen zijn vertaald, ontving Ljoedmila Petroesjevskaja (1938) flink wat Russische literatuurprijzen. De Engelstalige versie van Er was eens een vrouw die haar buurkind wilde doden werd in de Verenigde Staten een bestseller. Zelfs het prominente New York Magazine verkoos deze verhalenbundel tot een van de beste tien boeken van het jaar. Toch was het niet altijd rozengeur en maneschijn: onder het Sovjetregime heerste er een verbod op publicatie van haar werk. Het heeft eveneens erg lang geduurd eer haar oeuvre door het Westen werd ontdekt en gewaardeerd. Meer dan een kwarteeuw na het verschijnen van Netten en Strikken komt nu de verhalenbundel Er was eens een vrouw die haar buurkind wilde doden op de boekenmarkt.

Inderdaad, deze bundel bevat duidelijk macabere verhalen, opgesmukt met flink wat zwarte humor om het geheel licht verteerbaar te maken. Negentien korte verhalen, het ene wat meer luguber of verontrustend dan het andere. Je moet het haar nageven: deze schrijfster kan vertellen als de beste, maar dan wel op haar eigen, zelfbewuste manier. Bij elk verhaal besteedt ze bijzondere aandacht aan de beginzin, zodat je meteen alert bent.

Enkele voorbeelden? “Een vrouw haar zoon had zich verhangen.”

“Er was eens een meisje dat werd gedood en daarna weer tot leven gewekt.”

Zelfs morbide sprookjes beginnen met: Er was eens...

“Er was eens een dik meisje dat niet in een taxi paste en dat in de metro de hele breedte van de roltrap in beslag nam. Ze zat op drie stoelen, sliep op twee bedden en werkte in het circus als gewichthefster. Het was een heel ongelukkig meisje, terwijl er toch veel dikke mensen zijn die een gelukkig leven leiden!” Zo begint het sprookje Het geheim van Marilena.

Petroesjevskaja intrigeert haar lezers, telkens valt ze meteen bruut met de deur in huis. Donkere verhalen of niet, je ontkomt er niet aan: onheil, oorlog, zelfmoord, de dood… Toch word je hierdoor niet depressief en lees je snel verder, in afwachting van het volgende duistere verhaal. Soms blijf je verweesd achter, of ben je stomverbaasd… Elk van deze 19 korte verhalen heeft een eigen stijl en thematiek. De schrijfstijl van deze auteur leunt aan bij de gewone spreektaal, het is immers de juiste vertelstijl. En die beheerst ze.

Heeft de ietwat late erkenning van haar schrijverskunsten deze grote dame uit de Russische literatuur dan ook extra gelukkig gemaakt? Ze beweert van niet, ze treedt veel liever op als cabaretière. Pas daarmee schept ze een intieme band met haar publiek en kan ze energie uitwisselen. 'Dit gaat veel beter met zingen dan met schrijven', beweert ze zelf.