Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

een ongemakkelijk boek

Hailmary 15 mei 2015

Een ongemakkelijk boek. Niet door de gecompliceerde jeugd van Van Dis die we uit zijn andere boeken al kenden. Niet door de gruwelen van het Jappenkamp, daarvan zijn we via andere boeken op de hoogte. “Ik kom terug” is ook niet zo schokkend als ik verwachtte op grond van Van Dis’ optreden in de media en de lovende kritieken waarin de openheid van de auteur werd geprezen, en zijn moed.

Ook niet omdat het slecht geschreven zou zijn. Integendeel, hier is een ervaren schrijver aan het woord die bij vlagen erg geestig kan zijn en treffende beelden weet neer te zetten. Als hij gebeld wordt door zijn moeder terwijl hij op weg is naar huis: “Ik zet de auto aan de kant en neem haar bestelling op. (…) Ja, majesteit.”
Als bij hem uiteindelijk de stoppen doorslaan en hij rollen koekjes van de tafel veegt: “Vijfenzestig jaar oude zoon stampt koekjes tot gort.”
Hij laat zijn moeder zeggen: “Je karakter slijt niet als je ouder wordt, het kookt in, de kern komt boven. We worden allemaal een bouillonblokje van onze eigen soep.”

Ik las dan ook met veel enthousiasme het eerste deel van deze roman, die zoals, iedereen inmiddels weet, de relatie van de ik-figuur, Van Dis, met zijn oude moeder beschrijft. Van Dis mag moeder interviewen in de hoop dat deze gecompliceerde vrouw eindelijk het beeld van haar leven voor hem compleet zal maken. Bij Van Dis zelf komen tegelijkertijd allerlei herinneringen en gevoelens los.

Boeiende lectuur. En zoals gezegd, goed geschreven. Ook de thematiek spreekt aan. Maar geleidelijk aan begon het boek me minder te bevallen. Ik vroeg me af hoe dat kwam. Misschien omdat de schrijver het er soms wat al te dik bovenop legt? Als we allang hebben begrepen dat we hier te maken hebben met een afstandelijke vrouw nóg maar eens benadrukken: “De afstand. De flinkheid. MIjn moeder de knokker” ?

Nee, dat is allemaal het ongemakkelijke niet. Het is de vraag: wie is hier eigenlijk de hoofdpersoon? De “ik” uit de titel staat voor de moeder en háár leven wordt uitgeplozen. Maar het is Adriaan die met zijn woede en verdriet op de voorgrond staat. We zien de gebeurtenissen in het leven van de moeder, maar steeds door de ogen van het teleurgestelde kind. We leren háár niet kennen. En híj blijft zitten met de levenslange brokken. Het trekt aan elkaar en het blijft op afstand. Misschien dat ik daarom weinig kans zie me in te leven, noch in de zoon, noch in de moeder – wie dan ook maar de hoofdpersoon is.

Ik zag het eerst als een tekortkoming. Maar misschien moet ik mijn mening herzien en deze ongemakkelijkheid beschouwen als een kracht: dé metafoor voor de relatie van de ik-figuur met diens moeder.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Hailmary