Een verhaal vol symboliek

Jacob is al enige tijd koster in een klooster met broeders. Hij noemt zichzelf conciërge en is zelf geen broeder, maar is wel liefdevol opgenomen in deze gemeenschap. Hij doet alle voorkomende klusjes en voorziet daarmee in zijn levensonderhoud. Hij heeft een mismaakt gezicht en daardoor een behoorlijk minderwaardigheidscomplex. Hij keert mensen altijd de goede kant van zijn gezicht toe. Op een dag meldt Henry Loman zich bij het klooster en toevallig laat Jacob hem binnen, iets wat normaal zijn werk niet is. Henry is een politicus die uit zijn functie is gezet wegens wangedrag op een of ander gebied.

Henry benadert Jacob telkens als hij ergens aan het werk is, het lijkt wel of hij hem claimt. Verder lijkt hij zich niets aan te trekken van de mismaaktheid van Jacob. Ook de vrouw van Henry, Alicia, die hem onverwachts op komt zoeken in het klooster om hem te vragen weer mee terug te gaan, benadert Jacob heel onbevangen. Langzamerhand durft Jacob meer vertrouwen te voelen en stiekem hoopt hij Henry te ‘bekeren’. Omdat het verhaal speelt in de Goede Week, de week voor Pasen, praat hij veel met Henry over Christus en de lijdensweg die hij gegaan is. Op Goede Vrijdag haalt hij Henry over om samen de kruiswegstaties te lopen. Henry aan de andere kant neemt Jacob mee naar het paasvuur, een heidens feest.

Die dubbele gelaagdheid komt meer voor in het boek. Veel tegenstellingen komen erin voor, maar er zijn ook veel symbolische overeenkomsten aan te geven. Esther Gerritsen is een meester in het aan de verbeelding van de lezer over te laten hoe iets geïnterpreteerd kan worden. Haar taalgebruik is prachtig, maar ook sober. Maar de betekenis die je kunt geven aan dit boek, is diepzinnig. Als je het boek uit hebt, blijf je zeker met enkele vragen zitten, zoals:
Wie is de echte ‘trooster’ in dit boek?
Hoe is de cover ( een detail uit ‘Tuin der lusten’ van Hiëronymus Bosch) uit te leggen bij de inhoud?
Hoe gaat het verhaal verder als het boek uit is?

De trooster is een boek dat je veel vaker kunt lezen, omdat je er steeds nieuwe en diepere lagen in ontdekt. Al heeft het boek (e-book) maar weinig bladzijden, de inhoud is groots neergezet. Het is knap om een boek te schrijven dat zo’n diepe gelaagdheid heeft. Na één keer lezen kun je het telkens opnieuw oppakken om gedeeltes te herlezen en je mening bij te stellen of om er nog andere facetten in te ontdekken. Er komen meerdere thema’s in voor, zoals zonde, schuld, vergeving, berouw, troost. Gerritsen speelt ermee en aan de lezer laat ze het over hoe ze in te vullen en vast te stellen welk thema bij welk personage de overhand heeft.

Het is een bijzondere ervaring om, mede door de leesclub rond dit boek, te ontdekken dat een boek niet uit is als de laatste bladzijde gelezen is. En die credits zijn volledig voor Esther Gerritsen.