To be or not to be

Het hoofdthema in ‘Halverwege het einde’ is depressie. Hoe verloopt het leven van iemand die een depressie krijgt, zijn er verslechterende omstandigheden en is een ontsnapping mogelijk? De hoofdpersoon is Ubele, huisarts en 44 jaar oud. Samen met haar man Max heeft ze twee kinderen, Tim en Jasmijn. Tijdens een spreekuur komt er een vrouw met depressieve klachten bij haar en zelf wordt ze enorm getriggerd door deze dame. Op aandringen van de mensen in haar omgeving gaat ze nu zelf op zoek naar hulp. Ze komt terecht bij een psycholoog die door gesprekken haar hele verleden onder de loep neemt. Tevens krijgt ze antidepressiva om het leven weer wat leefbaarder te maken.

Het verhaal springt terug in de tijd naar net na de geboorte van Ubele. Haar moeder is overleden tijdens haar geboorte en haar vader heeft voor zijn beide kinderen een oppas, Sabine, geregeld, omdat hij zelf een baan heeft in het onderwijs. Sabine krijgt een relatie met Stefan, haar vader, en zij neemt de zorg voor de kinderen op zich. Omdat er veel aandacht naar Niels gaat, haar twee jaar oudere broer, en haar vader heel veel van huis is, leert Ubele al op jonge leeftijd geen aandacht te vragen en alleen maar ‘bijdragend’ te zijn. Zo leert ze zich weg te cijferen, te zorgen dat haar omgeving het goed heeft en in zichzelf ontstaat de overtuiging dat ze eigenlijk overbodig is. Deze overlevingsstrategie om te zorgen en zo bevestiging te krijgen, blijft haar hele leven bestaan en die blijft haar parten spelen in haar hele verdere bestaan.

Het verhaal is opgebouwd uit 54 korte hoofdstukken waarin de chronologie totaal ontbreekt. Boven ieder hoofdstuk staat wel een jaartal vermeld, maar omdat een hoofdstuk soms maar een kort fragment is uit dat gedeelte van het leven van Ubele, is het af en toe verwarrend om de tijdslijn vast te houden en te beseffen wanneer het gebeuren plaatsvindt. Het verre verleden wordt verteld vanuit Ubele in de derde persoon, de fragmenten in de laatst beschreven jaren van haar leven als ze geconfronteerd wordt met haar eigen depressie in de ik-vorm. Het lijkt alsof de auteur het verleden afstandelijker beschrijft, zoals Ubele het ook ervaren heeft. In het heden wordt ze geconfronteerd met haar eigen depressie en dan kan ze niet meer om zichzelf heen. Tijdens de gesprekken met de therapeut kom je veel te weten over het gevoelsleven van Ubele.

De auteur heeft een vlotte schrijfstijl. Ze weet de innerlijke strijd van Ubele tegenover wat ze naar de buitenwereld uitstraalt, heel goed te verwoorden. Haar eenzaamheid en zich overbodig voelen kruipen onder je huid en je zou haar willen toeroepen voor zichzelf op te komen en achter de muur vandaan te komen. Het thema depressie wordt heel goed uitgediept en het is moedig om dit onderwerp bespreekbaar te maken, want ook artsen kunnen ziek worden.

‘Halverwege het einde’ geeft een goed beeld van het verloop van een depressie. En tevens van de strijd die mensen die te kampen krijgen met een depressie, moeten voeren om hun zinloze bestaan vol te houden. Ook het onbegrip van de omgeving die met opbeurende of relativerende woorden probeert de ellende weg te redeneren, kom je tegen in dit verhaal. Naar het einde toe wordt het verhaal beklemmender en je voelt mee met de uitzichtloosheid waarin Ubele terechtkomt. Dit boek is een aanrader voor iedereen die dieper wil kijken dan wat een persoon naar de buitenwereld laat zien en hoe zwaar het lijden van iemand met een depressie is.