Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een echte Elsschot maar dan net even anders

Harriet 01 juli 2018 Hebban Recensent
Het is te danken aan de uitgeverij Polis dat de boeken van Willem Elsschot wederom in de belangstelling staan. Deze hernieuwde belangstelling is zeker niet ten onrechte. Veel van Elsschots boeken zijn qua thematiek nog steeds actueel. Zo ook het in 1934 voor het eerst uitgegeven boek Tsjip en het in 1940 uitgegeven De Leeuwentemmer.
In Tsjip vertelt Frans Laarmans, de bekende hoofdpersonage uit eerdere boeken van Elsschot, over de familieperikelen rondom de verloving en trouwerij van zijn oudste dochter Adele met de uit Polen afkomstige student Bennek Maniewski. De verschillen tussen de familie Laarmans en Maniewski zijn groot zowel qua stand als religie. Toch komt het na de nodige obstakels tot een huwelijk en vertrekt dochter Adele naar Polen. Na enige tijd wordt daar een zoon genaamd Jan geboren. Als Jan dan na enige maanden met zijn moeder naar het vakantiehuis van de Laarmans komt is grootvader Frans Laarmans meteen verkocht. Hij noemt zijn kleinzoon Tsjip.
In De Leeuwentemmer is Jan inmiddels een peuter en geniet Laarmans nog steeds met volle teugen van dit intelligente jongetje. Het huwelijk tussen Adele en Bennek loopt echter op de klippen en Adele komt met Jan terug naar huis. Als Jan na een bezoek aan zijn vader niet terugkeert uit Polen stort de wereld van Laarmans min of meer in. Verschillende verzoeken om Jan terug te laten gaan naar zijn moeder worden genegeerd. Uiteindelijk lukt het Adele, vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, om haar zoon terug te halen uit Polen.

Is de schrijfstijl van Elsschot vaak geplaatst in “de nieuwe zakelijkheid”, met Tsjip/ De Leeuwentemmer laat hij het cliché van de “zakelijke schrijver” los. We leren de gevoelige kant van Frans Laarmans kennen, een man met emoties die ook als dusdanig beschreven worden en die helemaal weg is van zijn kleinzoon. Hoewel anders van toon komen in beide boeken weer echte Elsschot thema’s aanbod, zoals religie, oorlogsdreiging, menselijk falen en het gezinsleven. De woning van de familie Laarmans is het schip en het gezin de bemanning, deze metaforen weet hij steeds heel knap in het verhaal terug te laten komen. Als ook menig mooie vergelijking: “Mijn brief moet op dat oudere lichaam als een purgatie gewerkt hebben want het heeft een lintworm van vier pagina’s uitgeworpen.”

Deze nieuwe uitgave van Tsjip/De Leeuwentemmer met een schitterende cover ontworpen door Herman Houbrechts is de moeite waard om te lezen of te herlezen. In tijden van een toenemend aantal vechtscheidingen past het prima in deze tijd.


Reageer op deze recensie

Meer recensies van Harriet