Recensie Gouden kalf

Wat een geweldig leuk boek!
In deze roman wordt de Sovjet samenleving op een heerlijke manier op de hak genomen. Allerlei misstanden in de Sovjet-Unie van 1930 worden aangekaart, op een luchtige manier. Een schelmenroman en maatschappij kritiek in één. Opvallend is dat dit boek in de Sovjet-Unie nooit verboden is geweest. De communisten lazen het blijkbaar als een klucht die het kapitalisme bestreed, wat met enige moeite ook wel zou kunnen. Ostap Bender wordt immers niet gelukkig met de enorme hoeveelheid geld die hij Korejko weet af te troggelen: een particulier kan immers niet investeren, geen opdracht geven een huis te bouwen of een onderneming opstarten.

Het verhaal hoe Ostap Bender uiteindelijk aan het geld komt en alle avonturen die eraan vooraf gaan, lezen als een trein. De bureaucratie, het gebrek aan materialen, de vijf jarenplannen en de versnelde industrialisatie, alles komt aan bod. Het is de tijd van de opbouw en uitbouw van het socialisme, maar geen burger die daar beter van wordt. Maar zoals Ostap Bender zegt: de opbouw van het socialisme is niet leuk, maar dat mag in de Sovjet-Unie niet gezegd worden.
Het loopt niet goed af met Ostap Bender: wellicht dat de communisten indertijd deze roman gelezen hebben als kritiek op het kapitalisme. Persoonlijk zie ik er vooral kritiek op, op het communisme. Ondanks dat Bender een oplichter is, krijg je sympathie voor hem en zijn hij en zijn kornuiten, de helden van het verhaal.

Het gouden kalf is een heerlijke, goed geschreven klucht, dat de absurditeit van het leven in de Sovjet-Unie anno 1930 laat zien.