Een schrijfstijl die zijn werk siert

In De helaasheid der dingen neemt personage Dimmetrie Verhulst de lezer mee naar zijn jeugd in het klein vergeten dorpje Reetveerdegem. Hij groeide op bij zijn vader Pierre, zijn drie nonkels en zijn grootmoeder Maria. Een familie die, met uitzondering van de vader, niets voor de kost doet en waarvan de mannen hun dagen doorgaans doorbrengen op café. Voornamelijk de alcoholische taferelen waarin hij in het dagelijks leven verkeert, staan op de voorgrond. Maar Verhulst weet op subtiele wijze ook andere thema’s aan te snijden zoals die van de relatie tussen kind en ouder – of misschien nog beter gezegd, tussen vader en zoon –, de maatschappelijke klasse die de familie inneemt binnen de maatschappij, maar ook de loyaliteit aan de familie en het dorp waarin hij opgroeide komt sterk naar voren. Enerzijds is er in het boek sprake van een afscheid van zijn familie en de omstandigheden waarin hij opgroeide, anderzijds kan er ook gesproken worden van een zekere eerbied voor zijn familie en het dorp waarin hij opgroeide.

Dit komt tevens in de opbouw van het boek naar voren. In het begin gaat het voornamelijk over de omstandigheden waarin hij opgroeit, later wordt een sprong van twintig jaar in de tijd gemaakt en is hij inmiddels vader van een zoon, Joeri. Wanneer hij zijn jeugd in Reetveerdegem beschrijft komt dit ook nadrukkelijk naar voren door grotendeels in ‘we’-vorm te vertellen en vanuit dit perspectief de dingen te verantwoorden. Hierbij gaat het om Dimmetrie zelf, zijn vader Pierre en zijn nonkels Potrel, Herman en Zwaren en wordt een neutrale weergave neergezet. Later wanneer Verhulst afstand doet van zijn jeugd, keert dit opvallend genoeg om naar het ‘ik’-perspectief, wat enigszins ook overeenkomt met de inhoud die de lezer voorgeschoteld krijgt.

Hierbij is echter nog niet alles gezegd over de opbouw van het boek. Ieder hoofdstuk betreft een bepaald moment uit het leven van Verhulst. Hij heeft zijn hoofdstukken echter zo weten op te bouwen dat ze elk afzonderlijk van elkaar gelezen kunnen worden. De hoofdstukken volgen niet noodzakelijk op elkaar, elk deel vertelt weer een nieuw verhaal uit het leven dan wel de jeugd van Dimmetrie. De manier waarop Verhulst dit tot stand heeft gebracht, maakt dat het verhaal voor de lezer boeiend blijft en dat deze niet in een bepaalde sleur blijft hangen. Deze tactiek vormt dan ook een ideaal middel om eventuele langdradigheid tegen te gaan.

Tot slot dient ook iets over de schrijfstijl gezegd te worden. Steevast staat dat Verhulst zijn schrijfstijl gekenmerkt wordt door zijn Vlaamse vocabulaire – die soms ook wat plat naar voren komt –  die in het boek rijkelijk aanwezig is. Dit vergt voor de Nederlandse lezer mogelijk enige aanpassing, maar er moet gesteld worden dat het eigenzinnig taalgebruik zijn werk siert. Bovendien weet Verhulst ook een humoristische toon te zetten. Hierdoor leest het boek prettig en valt het verhaal niet te zwaar. Verhulst heeft hiermee een perfecte balans kunnen vinden voor zijn boek De helaasheid der dingen.