Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Virtuositeit die niet beklijft

Henri Osewoudt 03 december 2016
Onlangs bezocht ik de tentoonstelling over Alma Tadema die op dit moment in Leeuwarden is te zien (een goede manier om een recensie van 'De tsaar van liefde en techno' te beginnen, waarin immers een belangrijke rol voor schilderijen en een iets minder belangrijke voor musea is weggelegd) en natuurlijk werd ik zoals het een beschaafde cultuurminnaar betaamt, volledig van mijn sokken geblazen door wat ik zag. Alma Tadema had in de negentiende eeuw pure magie bedreven met olieverf, zo leek het. Bij zoveel geconcentreerd hyperrealisme staken de toeschouwers maar bleekjes af. Het was alsof de dochter van de Farao, die toekeek terwijl het biezen mandje met Mozes uit het water werd getild, of Heliogabeles die zijn nietsvermoedende gasten smoorde met rozenblaadjes, de realiteit vormden, en de mensen die langsliepen en zich aan hun vergaapten, niet meer dan fletse en onbeduidende schimmen waren. Tegelijkertijd wist ik dat de ban gebroken zou zijn, zodra ik de zaal uitliep en dat bleek ook zo te zijn. Het werk was illustratief, ambachtelijk krankzinnig knap, maar niet meerduidig genoeg om werkelijk indruk te maken.

Ditzelfde gevoel bekroop mij toen ik ‘De tsaar van liefde en techno’ las. Anthony Marra is een virtuoos schrijver, zijn metaforen en aforismen zijn voor het grootste deel goedgevonden en trefzeker (hoewel hij de plank ook wel eens misslaat), de losse verhalen waaruit de bundel op het eerste gezicht lijkt te bestaan, grijpen in elkaar op een manier die ronduit vernuftig genoemd mag worden, en hoewel niet ieder personage even goed uit de verf komt (onbedoelde toespeling), hebben ze wel allemaal een eigen stem. En toch beklijft het boek niet werkelijk. Is het omdat het allemaal te netjes in elkaar grijpt, alle losse eindjes in een al te sierlijke strik (inclusief buiging en pirouette) worden samengeknoopt? Of weet Marra zijn personages onvoldoende leven in te blazen, omdat ze ultimo toch ten dienste staan van het ingenieuze narratieve mozaïek dat hij aan het leggen is? Lastig te zeggen, maar toch voelt ‘De tsaar van liefde en techno’ bijna als het hoogst haalbare qua ‘upper middle brow art’. Daarmee mag het dan uiteindelijk niet meer dan hooggestemd sentiment en verfijnde kitsch zijn, dat voornamelijk beoogt de lezer te behagen, en vooral niet voor het hoofd te stoten, maar dat wordt dan wel zo verfijnd en smaakvol en onnadrukkelijk opgediend, dat je dat tijdens het lezen bijna niet opmerkt. Ook een verdienste van niet gering formaat.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Henri Osewoudt