linguïstisch pareltje

In ‘Godenslaap' blikt Helena Demont, een stokoude vrouw die de dood voelt naderen, terug op haar jonge jaren. De telg uit een welgesteld burgergeslacht vertrouwt op haar sterfbed in een tehuis haar jeugdherinneringen aan het papier toe, terwijl ze verzorgd wordt door de Marokkaanse verpleegster Rachida.

Nu haar man, haar dochter en haar broer overleden zijn, is Rachida de enige persoon waarmee Helena nog contact heeft. Rachida kan daardoor op veel mededogen rekenen, maar voor haar eigen moeder en dochter is Helena veel minder lovend in haar gegriefde geschriften: ‘Kinderen die voor hun ouders sterven noem ik inhalig. Ik was razend toen mijn dochter stierf, van haat en van ellende'. Voor haar homoseksuele broer heeft ze al evenmin een goed woord over. Hij was immers ook verliefd op Helena's grote liefde: de Engelse soldaat en fotograaf Matthew Herbert die ze tussen de puinhopen van het platgeschoten Ieper leerde kennen en die later haar echtgenoot en de vader van haar dochter zou worden. 



Naast de kleine geschiedenis van Helena vertelt Mortier vooral over de zinloosheid van De Groote Oorlog. Zijn beschrijvingen –linguistische pareltjes!- sleuren de lezer mee de loopgraaf in en laten hem zien, ruiken, horen en voelen hoe de soldaten -het kanonnenvlees- die verschrikkelijke oorlog moeten ervaren hebben. Het tekort, het ontbreken, de leegte, het niets, de dood … sluipen op elke bladzijde tussen de zinnen en de letters. Wat een inlevingsvermogen en wat een schrijfstijl! Wanneer Mortier het zomerse landleven beschrijft in Noord-Frankrijk waan je je in een schilderij van pakweg Emiel Claus. Zo treffend en zo picturaal beschrijft hij de taferelen. Zijn bedwelmende zinnen dwingen je als het ware om trager te lezen om op die manier nog meer van zijn sensuele taalguirlandes te genieten.

Een groot boek! Wie Philippe Claudel graag leest, zal ook aan Godenslaap (nog meer) genot aan beleven.