vaderboek, daderboek

Tirza is een echt vaderboek. Grunberg beschrijft de bekommernissen van een vader, Jörgen Hofmeester. Het enige wat hij in zijn volwassen leven naar eigen normen dan ook goed doet, is vader-zijn. Voor de rest vindt hij zichzelf vooral een looser. Dat was hij altijd al, overigens. Na zijn studies Duits behaalt hij toch geen diploma omdat hij meteen aan de bak kan bij een uitgeverij als redacteur vertaalde non-fictie. Daar wordt hij, vele jaren later, op non-actief gezet omdat ze hem niet meer kunnen gebruiken in hun hervormingsplan. Zijn huwelijk ontspoorde nadat zijn vrouw hem verliet voor een jeugdliefde. Zijn oudste dochter, Ibi, verliet al vroeg het huis en financieel beleefde hij de kater van zijn leven toen bleek dat een foute belegging al zijn spaargeld opslokte.

Gelukkig voor Jörgen is daar nog Tirza, zijn jongste dochter. Het enige lichtpuntje in zijn leven, zeg maar. Met haar beleeft hij na het verdwijnen van ‘de echtegenote’ enkele zeer mooie jaren en hij doet dan ook alles wat een goede vader voor zijn kind placht te doen: koken, wassen, plassen, oudercontacten bijwonen, … Het zijn de gelukkigste jaren uit Jörgens leven. Tot Tirza een jongen leert kennen …

In Tirza neemt Grunberg de lezer mee in de leef-en denkwereld van een toegewijde, alleenstaande vader. Als lezer/vader deel je met hem al vlug zijn bekommernissen voor zijn kinderen. Voel je zijn blijdschap en zijn pijn. Begrijp je zijn grenzeloze inzet voor zijn dochter Tirza, Het zichzelf wegcijferen, het denken aan de toekomst, het beschermen, … het komt elke vader (ouder) zo bekend voor. Ook herken je het geluksbesef bij het zien dat alles goed gaat: een hoog (hoog-) begaafde dochter studeert af, ziet er knap uit, heeft vele vrienden, is dol op haar vader… Meer moet dat niet zijn. Wat kan een vader zich immers meer of beter wensen dan zijn kinderen gelukkig te zien. Maar deze gelukservaring blijkt bij Hofmeester niet zo altruïstisch te zijn als wenselijk is. Achter zijn vaderlijke streven schuilt immers een grote compensatiedrang en dus egoïsme. Het gelukkig-maken van zijn dochter dient immers veeleer om voor zichzelf te compenseren wat hij al die jaren steeds weer moest deren: een liefdevolle relatie met zijn echtgenote, de appreciëring op zijn werk, een gewisse financiële voorspoed … En wanneer net datgene waarin hij zoveel heeft geïnvesteerd hem dreigt ontnomen te worden, slaan de stoppen door... Dat Grunberg erin slaagt om dit aspect pas heel laat tot de lezer te laten doordringen, getuigt van groot schrijverschap. Een vader-boek wordt een daderboek.