Een onderhoudend boek met veel vaart

Het hoofd van Jacob Vis is het eerste boek met inspecteur Ben van Arkel in de hoofdrol. Het boek dateert uit 1994. We leven nu tien jaar later, maar het boek is beslist niet gedateerd.

Een man is vermoord en zijn hoofd wordt in een bos bij IJsselmonde gevonden. Bepaald geen alledaagse vondst in zo’n dorp. IJsselmonde is een plaats waar mensen proberen in harmonie samen te leven. Maar het wil ook nog wel een botsen door wederzijds onbegrip. Van Arkel is een innemend inspecteur. We ontmoeten ook zijn vrouw Rita en zijn zoon. En we maken kennis met zijn ondergeschikten: brigadier Haydar Seyat, een Koerd, Mirjam van Roon en enkele anderen. De meeste karakters brengt Jacob Vis overtuigend tot leven.

De schrijver houdt de vaart er flink in. Dat heeft deels te maken met zijn taalgebruik. Korte, snelle dialogen en er staat geen woord teveel. Hierdoor wordt flink tempo gemaakt zonder dat dit ten koste gaat van de schildering van het alledaagse leven, de zoektocht naar de dader of de geloofwaardigheid van karakters.

In het verhaal lopen verschillende lijnen en het kostte mij geen moeite ze van elkaar te onderscheiden. Aan het eind valt alles samen en het einde is spectaculair. Zeker voor een plaats als IJsselmonde.

Het hoofd biedt ook een mooie sfeertekening over de tegenstelling tussen ‘ongerept’ en ‘geschonden’. Dit geldt op meerdere fronten. Zo wordt een slachthuis beschreven in al zijn bloederigheid en even later een natuurgebied in volle glorie. Onschuldige kinderen tegenover verdorven volwassenen. Het doodschieten van beesten met als achtergrond een sfeervolle natuur. Dit type overgangen of tegenstellingen maakt ook dat het verhaal blijft boeien. Ik had zelf een paar vraagtekens bij de plot en bij het speurwerk van de politie. Je maakt weinig mee van het alledaagse werk of van de verhoren. Daardoor krijg je soms de indruk dat er geen inzicht ontstaat omdat er zo weinig gebeurt.

Dat neemt niet weg dat dit een goed gecomponeerd boek is met flink veel vaart. Hedendaagse maatschappelijke thema’s zijn volop aanwezig. Ze worden uitgewerkt zonder dat het belerend wordt. En er is humor!