Sterk verhaal, maar geen voltreffer.

Kolja is een goed verhaal waarin historie en fictie worden vermengd. Het is knap geconstrueerd als een soort detective waarbij de gebeurtenissen rond de dood van Pjotr Tsjaikovski worden afgewisseld met dagboekfragmenten van zijn broer die een twintigtal jaar eerder beginnen. Alle elementen zijn aanwezig voor een prachtboek, maar de verwachtingen worden niet helemaal ingelost...

Kolja is het hoofdpersonage. Een doof jongetje dat door Modest Tsjaikovski (broer van) wordt begeleid. Kolja leert spreken en liplezen. Hij groeit uit tot een volwassene die zijn mannetje staat tussen de horenden. Hij heeft heel weinig last van zijn doofheid, integendeel, die biedt hem zelfs voordelen.

Het boek is opgezet als een detectiveverhaal. De vraag of zijn vriend Tsjaikovski echt stierf aan cholera, zoals officieel wordt verklaard, of dat er iets anders aan de hand is, laat Kolja niet los. Hij gaat op zoek naar de waarheid die iedereen voor hem verborgen lijkt te houden.

Via het dagboek van Modest over de kinder- en jeugdjaren van Kolja krijgen we achtergrondinformatie over het leven in Rusland, de homoseksuele  geaardheid van de broers Tsjaikovski, een onderwijsmethode voor dove kinderen, het werk van de broers, hun vele reizen door Europa... Het centrale thema van het boek is homoseksualiteit, hoe die werd beleefd en hoe er maatschappelijk tegenaan werd gekeken.

Het is een verhaal dat spanning bevat. De lezer speurt met Kolja mee naar de waarheid. Al snel zit de lezer helemaal in het verhaal en leest het boek vlot dankzij de spanningsboog en de vele opeenvolgende gebeurtenissen.

Maar het valt op dat het nogal afstandelijk en functioneel beschreven is allemaal. De zinnen lezen vaak stroef: voor Japin lijkt elke punt wel een groot stopteken. Het is jammer dat dit boek geen echte uitdiepingen van de thema's bevat. Ook tussen de regels vind ik weinig om langer bij stil te blijven staan. Zelfs muziek komt amper aan bod. Een week na het omslaan van de laatste pagina blijft het gevoel hangen dat dit boek meer had kunnen bieden. Enkel het goed geconstrueerde verhaal blijft overeind.