Een deel te veel...

Veranderingen is het vijfde boek in de serie waarin we de familie Cazalet volgen, een gegoede, uitgebreide Britse familie. Vele jaren na de reeks van vier, die verschenen in de eerste helft van de jaren 90, schreef Howard in 2013 nog een vijfde boek over de familie. Voor lezers die na vier boeken erg vertrouwd zijn geraakt met deze vele generaties familieleden, is zo'n extra boek natuurlijk iets om naar uit te kijken. Maar de verwachtingen worden niet ingelost.

Het eerste boek, Lichte jaren, speelde zich vlak voor de Tweede Wereldoorlog af. Zoals de titel aangeeft, waren de jaren nog licht, probleemloos. Ook de verhaallijn in het boek kabbelende rustig voort. We leerden de familieleden wat beter kennen, maar iedereen leefde zowat naast elkaar, er was weinig interactie. De tekst werd gekenmerkt door tal van beschrijvingen: van de natuur, de kledij, de mensen...

In het tweede boek, Aftellen, is de oorlog losgebarsten. De meeste familieleden hebben zich samen teruggetrokken op hun landgoed, op veilige afstand van Londen. De oorlog is wel aanwezig, maar overheerst het leven niet echt. Alles is natuurlijk wat anders. Er moet creatief worden omgesprongen met maaltijden en kledij, en het economische en culturele leven draait vierkant.

In derde boek, Verwarring, is de oorlog eerst nog volop bezig. We volgen weer de hele familie, maar de focus ligt nu op drie jongvolwassen dames, die wel in de eerdere delen zagen opgroeien. Samen beleven we de laatste oorlogsjaren en de bevrijding. Het is een boek vol stagnatie, het is wachten op de bevrijding.

In het vierde boek, Bevrijding, beleven we dan de eerste jaren na de oorlog. Ook in dit boek valt op hoe parallel het leven van de Cazalets verloopt met het de maatschappelijke ontwikkelingen na de oorlog. Het land moet zich weer weten te redden en dat moeten zij ook. De familie lijkt in een nieuwe wereld terechtgekomen te zijn, maar moet nog afrekenen met heel wat nawerkingen uit de oorlogsjaren.

En dan is er dus dit vijfde boek, Veranderingen. Het speelt zich af in de tweede helft van de jaren 50. Op grote veranderingen is het voor de lezer lang wachten, die komen eigenlijk maar op het eind van het boek. Het grootste deel van het boek voelt aan als een heel, heel lange inleiding. Alle familieleden werden weer voorgesteld en doordat de kinderen van vroeger ondertussen ook volwassen zijn geworden en velen zelf ook kinderen hebben, was er wel een hele lijst familieleden af te lopen.

De schrijfstijl van Howard lijkt veranderd. Deze bejaarde dame gebruikt af en toe woorden die volgens haar misschien passen bij haar jeugdige personages, maar je krijgt natuurlijk geen jong taalgebruik door er af en toe een paar van die  woorden tussen te gooien.

Het boek is anders dan de voorgaande. Het is niet zo dat er niets gebeurt in dit boek, het soapgehalte blijft erg hoog, maar er is zelden diepgang. En dat maakt deel vijf regelmatig wat saai, ondanks de korte hoofdstukjes. Er zijn wel een paar (maar veel te weinig) mooi geschreven diepgaande passages, met name die waarin twee sterfgevallen worden beschreven.

De veranderingen uit de titel komen eigenlijk pas op het einde van het boek aan bod. Het betreft zakelijke veranderingen met grote persoonlijke gevolgen voor de familieleden. De veranderingen die ze meebrengen voor onze personages worden maar heel lichtjes aangehaald. Eigenlijk had het boek beter kunnen beginnen met het hoofdstuk waarmee het nu afsluit.

Deel vijf had eigenlijk niet geschreven hoeven te worden. Het speelt natuurlijk in op de logische  nieuwsgierigheid van de lezer die de eerste vier delen las, maar het is een overbodig boek. Het vierde boek rondde de familiesaga heel mooi af, het vijfde maakt het geheel weer wat minder goed. 2,5 sterren.