Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

En zet hij telkens een nieuw raampje open in zijn ziel...

Inge Deutekom 21 augustus 2016
Ernst is 71 jaar en wordt sinds zijn operatie liefdevol verzorgd door de 35-jarige Irene, die na de dood van haar ouders alles thuis zorgvuldig in stand heeft gehouden en de herinnering aan hen koestert met rituelen. Zij is laagopgeleid en begrijpt de intellectuele oude man niet altijd, maar is ijverig en toegewijd. Ze houdt niet alleen het huis schoon, maar houdt ook zijn stemmingen in de gaten, brengt bloemen mee, maakt groentesoep of kwarktaart met aardbeien; geeft hem alle liefde die ze heeft opgespaard.

Ernst probeert zijn levensverhaal te schrijven, maar wordt geplaagd door demonen uit het verleden en heeft moeite om een begin te vinden. De herinneringen aan zijn verleden bezorgen hem nachtmerries en maken hem depressief. Dan zegt hij tegen Irene dat alle geschriften verbrand moeten worden.

In zijn jonge jaren heeft hij zich afgezet tegen zijn ouders, die ‘opgesloten zaten in hun stilte, alsof de tong in hun mond zat vastgeketend’. Ze hielden nog vast aan de tradities die ze hadden meegekregen, maar Ernst ervoer ze als levenloos en vreugdeloos. Hij sloot zich aan bij de communisten, wilde de mensen bevrijden uit de gevangenis van de godsdienst en ergerde zich meer en meer aan de halsstarrigheid van joden. Hij werd een toegewijde strijder en schrijver in dienst van het rode leger, overleefde de oorlog, maar verloor zijn familieleden.
Pas toen hij naar Palestina reisde, sloeg de twijfel toe en realiseerde hij zich hoe het communisme hem heeft beknot, dat hij zijn ouders en het jodendom heeft verloochend. Irene bidt dat Ernst terug bij zijn ouders komt. Zonder ouders heeft de mens geen houvast in de wereld, meent ze en ze leeft zich zo diep in dat ze zijn ouders voor zich ziet. Hij moet zijn ouders om vergeving vragen.

Uiteindelijk komen zijn vroegste herinneringen terug, aan zijn grootouders in de Karpaten, begint het schrijven te vloeien en ‘zet hij telkens een nieuw raampje open in zijn ziel’, terwijl Irene voelt dat haar wereld ruimer wordt door wat hij voorleest.

Deze Israëlische roman geeft een sfeervol beeld van twee eenzame mensen, in eenvoudige taal en korte hoofdstukken. Het gaat over de waarde van toewijding en vergeving; hoe deze waarden praktisch kunnen worden beoefend door middel van rituelen. Een mooi en wijs boek dat de lezer mild stemt.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Inge Deutekom

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.