Net als in het echte leven

De omslag van ‘De goede zoon’ van Rob van Essen toont een gele tram, lijn 6, die richting Remise – het eindpunt - gaat. Dat is niet toevallig, want alles hangt met alles samen en niets is toevallig in dit bijzondere boek. De gele tram bijvoorbeeld: aan de hoofdpersoon wordt verteld dat hij na zijn geheugenoperatie een gele tram zal zien, en dat gebeurt ook, een oude tram vol toeristen, als symbool van het verleden. De richting, het eindpunt: het is de kern van deze roman, die zich vooral buigt over het vraagstuk van het leven en het einde van het leven.

Het boek speelt zich in de nabije toekomst af. Iedereen een basisinkomen, hoera. En leve de technologie, met zelfdenkende, empathische auto’s die zelfs lustgevoelens hebben, zelfmeehobbelende schooltassen en receptierobots. En ook met mogelijkheden om in iemands geheugen te dwalen, herinneringen toe te voegen en herinneringen te wissen.
De hoofdpersoon gaat na de dood van zijn dementerende moeder met een vriend op reis naar ?Bestemming onbekend. Hij kent de vriend via een wonderlijke organisatie, ‘De Dienst’, waar hij ooit een opdracht tot het verzinnen van een jeugd voor heeft verricht. Onderweg vertelt de hoofdpersoon allerlei allerlei verhalen. Over zijn jeugd in een gelovig dorp, over zijn mislukte studie en over zijn eerste baan (bij het Archief). Daarbij lopen werkelijkheid en fantasie door elkaar, wordt flink gewisseld en gesjoemeld met verhaallijnen en chronologie, lopen allerlei gedachten door elkaar. Net als in het echte leven, zeg maar. Lastig voor de lezer, maar Rob van Essen slaagt er goed in je mee te nemen in de gedachtenstromen, mijmeringen, gebeurtenissen en filosofieën: je gelooft erin en je blijft meedoen, net als de hoofdpersoon doet. Je kunt niet anders dan mee-leven.
Ook dat is niet toevallig. Rob van Essen kan gewoon goed schrijven, hij beheerst de kunst en de techniek en stuurt de lezer daardoor aan. En hij is ook nog geestig. Aan het eind van het boek heb je a) heel wat geleerd over kunst, geschiedenis en filosofie door alle verhandelingen van de hoofdpersoon b) heel wat meegeleefd met de emoties van de hoofdpersoon, zijn eenzaamheid en de eenzaamheid van de mensen om hem heen en c) dikke bewondering voor het schrijftalent van Rob van Essen.

Ik geef dit boek vijf sterren. Het is origineel, het is goed geschreven, het is geestig en het gaat echt ergens over. En nu maar hopen dat het de Libris Literatuurprijs wint.