De bedrieger en de bedrogenen

De bedrieger en de bedrogenen

Lijmen/het been. Een Vlaams boek, tachtig jaar oud: is dat nog wel te doen voor de hedendaagse lezer? Uitgeverij Polis denkt van wel: zij heeft de boeken van Elsschot opnieuw uitgegeven, met mooie vormgeving, welgekozen nawoorden en zelfs een woordenlijstje met vertaling van de Franse termen die Elsschot regelmatig gebruikt. En gelukkig maar, want Elsschot lezen en herlezen blijft een groot genot. Dat geldt ook voor Lijmen/ Het been. Het verhaal – of eigenlijk twee sterk samenhangende verhalen - van Boorman, een gewiekste zakenman die met alle mogelijke marketingtechnieken geld weet te verdienen. Met het Wereldtijdschrift, waarin iedere ‘onnozelaar’ het verhaal over zijn/ haar eigen bedrijf terug kan vinden. Dat je, als je eenmaal ja hebt gezegd tegen Boorman, vastzit aan de dure afname van te veel exemplaren van het Wereldtijdschrift: tsja: dat is de harde zakenwereld, en dan had je er maar niet in moeten trappen. Maar Elsschot zou Elschot niet zijn als er niet meer verteld wordt dan dat. Lijmen/ Het been gaat over hardheid, mensen belazeren, maar ook over wroeging, over deernis, over naast jezelf kunnen staan en dan beseffen welke rol je in dit leven vervult. Elsschot beschrijft dit alles met verbluffende schrijftechniek: Lijmen/ Het been staat vol met prachtige stijlfiguren, magnifieke zinnen, en zoals Vrouwkje Tuinman in haar nawoord zegt:’ geen woord teveel’. Met levensecht vormgegeven personages: de slimme, doortrapte zakenman Boorman, de opportunistische Laarman, de eerlijke, volhardende mevrouw Lauwereyssen. Ze leven allemaal, we kennen ze allemaal, dankzij Elsschot.
En vergeet de humor niet: Elsschot blijkt een goed gevoel voor ironie te hebben, voor spot en voor zelfspot: er valt heel wat te lachen in dit boek.
Prachtig dus, verrassend modern en actueel, wat een topschrijver. Een grote aanrader voor degenen die Elsschot nog niet kennen of alleen van een ver (boekenlijst) verleden.