Lezersrecensie
Charmante maar chaotische familiegeschiedenis
Neem zes zussen: opvallend mooie, charmante freules voor wie de wereld open ligt. Geef ze speelsheid, intelligentie, gevoel voor humor, eigenzinnigheid, schaamteloosheid en een compleet onvermogen om op eerder ingenomen standpunten terug te komen. Verwaarloos hun opvoeding en scholing, en laat ze volwassen worden in een wereld vol extreme politieke spanningen. Wat gebeurt er dan? Daarover gaat het boek De zes freules, de geschiedenis van de zussen Mitford, dat onlangs in het Nederlands verscheen.
Nancy Mitford, de oudste van de zussen, geboren in 1904, werd schrijfster en portretteerde op geestige wijze haar excentrieke familie in de sleutelromans The Pursuit of Love (1945) en het vervolg daarop, Love in a Cold Climate (1949), ‘als toonbeeld van aristocratische charme, toegankelijk en toch onaanraakbaar’ in het klassieke, landelijke Engeland. De grootste schandalen heeft ze daaruit weggelaten. De zussen genoten op dat moment al een zekere beruchtheid. De beeldschone Diana sloot op haar achttiende een glamour-huwelijk met de schatrijke brouwerszoon Bryan Guinness, en verliet hem vier jaar later voor de Britse fascistenleider Oswald Mosley, die toen zelf ook nog getrouwd was. Zij werden tijdens de Tweede Wereldoorlog zonder vorm van proces in Londen gevangen gehouden in verband met hun politieke standpunten en frequente bezoeken aan Duitsland. De geëxalteerde jongere zus Unity werd een fanatiek volgeling en vriendin van Hitler en woonde enkele jaren in Duitsland. Zus Jessica daarentegen was overtuigd communiste en liep op haar twintigste weg naar Spanje met haar jonge achterneef Esmond Romilly die al met de Internationale Brigade had meegevochten tegen de nationalisten van generaal Franco. Later verhuisde zij naar de Verenigde Staten en werd schrijfster en journaliste. De ‘meest landelijke’ zus Pamela fokte hondjes en kippen. De jongste zus, Deborah, geboren in 1920, trouwde met de toekomstige hertog van Devonshire en hield het landgoed Chatsworth in stand.
Laura Thompson, de schrijfster van deze familiekroniek, heeft in 2003 al een boek geschreven over leven en werk van Nancy Mitford. Thompson raakte gefascineerd door de hele familie en met name door Diana en Deborah, die zij nog heeft kunnen ontmoeten bij haar research. Het resultaat is een kloek boek met foto’s, notenapparaat, bibliografie en register, waarin ze de gebeurtenissen beschrijft. Ze toont hoe ingewikkeld de familiedynamiek was, met de wisselende rivaliteiten en coalities tussen de zussen. Ook de tijdsperiode krijgt veel aandacht, met name de eerste helft van de vorige eeuw, waarin de Engelse standenmaatschappij ging wankelen, en waarin verschillende politieke systemen keihard botsten en Europa in brand stak. Is een biografie van één van deze zussen al een enorm karwei, een groepsbiografie van ‘the whole six-pack’ is bijna té ambitieus. Het resultaat is een levendig verhaal met veel bijfiguren, variërend van Evelyn Waugh en Dora Carrington tot Hitler, Churchill en zelfs John Kennedy. Dat hierbij twee van de zussen onderbelicht blijven, Pamela en Deborah, komt wellicht doordat zij minder in de publiciteit zijn gekomen of zelf minder geschreven hebben.
Het boek kent drie tekortkomingen. De eerste is een gebrek aan objectiviteit (zoals vertaler Arnout van Cruyningen in een nawoord bij de Nederlandse vertaling naar voren brengt) met name over Diana en Unity; de indruk ontstaat dat hun hardnekkige nazi-sympathieën met de mantel der liefde bedekt worden door Thompson. De tweede is dat de auteur, vooral in het eerste deel, te veel aandacht besteedt aan het weerleggen van mogelijke misverstanden over de familie die kunnen zijn ontstaan door de boeken van Nancy. De derde is dat Thompson de chronologie in bijna het gehele boek nogal eens loslaat ten gunste van spontane associaties. Het boek had een strengere redacteur verdiend.
Deze tekortkomingen ten spijt is dit een interessant en amusant verhaal over een fascinerende familie die ondanks tragische verliezen het talent behield om zichzelf te blijven in veranderende tijden en daar ook nog grapjes over te maken. Brideshead Revisited meets Downton Abbey in het echte leven.
Nancy Mitford, de oudste van de zussen, geboren in 1904, werd schrijfster en portretteerde op geestige wijze haar excentrieke familie in de sleutelromans The Pursuit of Love (1945) en het vervolg daarop, Love in a Cold Climate (1949), ‘als toonbeeld van aristocratische charme, toegankelijk en toch onaanraakbaar’ in het klassieke, landelijke Engeland. De grootste schandalen heeft ze daaruit weggelaten. De zussen genoten op dat moment al een zekere beruchtheid. De beeldschone Diana sloot op haar achttiende een glamour-huwelijk met de schatrijke brouwerszoon Bryan Guinness, en verliet hem vier jaar later voor de Britse fascistenleider Oswald Mosley, die toen zelf ook nog getrouwd was. Zij werden tijdens de Tweede Wereldoorlog zonder vorm van proces in Londen gevangen gehouden in verband met hun politieke standpunten en frequente bezoeken aan Duitsland. De geëxalteerde jongere zus Unity werd een fanatiek volgeling en vriendin van Hitler en woonde enkele jaren in Duitsland. Zus Jessica daarentegen was overtuigd communiste en liep op haar twintigste weg naar Spanje met haar jonge achterneef Esmond Romilly die al met de Internationale Brigade had meegevochten tegen de nationalisten van generaal Franco. Later verhuisde zij naar de Verenigde Staten en werd schrijfster en journaliste. De ‘meest landelijke’ zus Pamela fokte hondjes en kippen. De jongste zus, Deborah, geboren in 1920, trouwde met de toekomstige hertog van Devonshire en hield het landgoed Chatsworth in stand.
Laura Thompson, de schrijfster van deze familiekroniek, heeft in 2003 al een boek geschreven over leven en werk van Nancy Mitford. Thompson raakte gefascineerd door de hele familie en met name door Diana en Deborah, die zij nog heeft kunnen ontmoeten bij haar research. Het resultaat is een kloek boek met foto’s, notenapparaat, bibliografie en register, waarin ze de gebeurtenissen beschrijft. Ze toont hoe ingewikkeld de familiedynamiek was, met de wisselende rivaliteiten en coalities tussen de zussen. Ook de tijdsperiode krijgt veel aandacht, met name de eerste helft van de vorige eeuw, waarin de Engelse standenmaatschappij ging wankelen, en waarin verschillende politieke systemen keihard botsten en Europa in brand stak. Is een biografie van één van deze zussen al een enorm karwei, een groepsbiografie van ‘the whole six-pack’ is bijna té ambitieus. Het resultaat is een levendig verhaal met veel bijfiguren, variërend van Evelyn Waugh en Dora Carrington tot Hitler, Churchill en zelfs John Kennedy. Dat hierbij twee van de zussen onderbelicht blijven, Pamela en Deborah, komt wellicht doordat zij minder in de publiciteit zijn gekomen of zelf minder geschreven hebben.
Het boek kent drie tekortkomingen. De eerste is een gebrek aan objectiviteit (zoals vertaler Arnout van Cruyningen in een nawoord bij de Nederlandse vertaling naar voren brengt) met name over Diana en Unity; de indruk ontstaat dat hun hardnekkige nazi-sympathieën met de mantel der liefde bedekt worden door Thompson. De tweede is dat de auteur, vooral in het eerste deel, te veel aandacht besteedt aan het weerleggen van mogelijke misverstanden over de familie die kunnen zijn ontstaan door de boeken van Nancy. De derde is dat Thompson de chronologie in bijna het gehele boek nogal eens loslaat ten gunste van spontane associaties. Het boek had een strengere redacteur verdiend.
Deze tekortkomingen ten spijt is dit een interessant en amusant verhaal over een fascinerende familie die ondanks tragische verliezen het talent behield om zichzelf te blijven in veranderende tijden en daar ook nog grapjes over te maken. Brideshead Revisited meets Downton Abbey in het echte leven.
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Inge
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
