Ik ben steeds begonnen met nummer één van een serie om de levensloop van de speurder goed te kunnen volgen. Deze roman Onderstroom, is de laatste roman in het rijtje. Erlendur is de rechercheur waar het verhaal normaal om draait. In dit verhaal is hij met vakantie en neemt zijn collega Elínborg de zaak waar. Ik heb begrepen, dat zij af en toe ook al in de vorige boeken een kleine rol had. Dus mis ik eigenlijk niets van Erlendur. Nu ga ik wel verder met de eerste uit de serie.

In het begin van het verhaal gaat een jongeman stappen, met rohypnol op zak. Hij versiert er een jonge vrouw Nina met een poloshirt uit San Francisco aan en je verwacht dan, dat zij verkracht en vermoord zal worden, maar dat is niet zo. Hij is zélf vermoord. Omdat Erlendur met vakantie is in de Westfjorden, neemt zijn collega Elínborg de zaak op zich. Zware misdaden als verkrachtingen kwamen altijd al bij haar terecht. Moorden waren er niet veel, soms geen één in een jaar, soms vier. Er wordt ruhypnol gevonden in zijn bloed en in zijn jasje. Er zijn de laatste tijd meer vrouwen verkracht met behulp van rohypnol en Elinborg vermoedt dat deze Rudolfur de dader was en dat er wraak op hem is genomen. De jongeman heeft een poloshirt met de opdruk San Francisco aan. In het huis van de jongeman wordt ook een paarse sjaal gevonden, die ruikt naar tandoori kruiden. Elínborg herkent de geur meteen, want zij is gek op koken en ook op recepten uit India, waar tandoori vandaan komt.

Er is nog heel wat speurwerk, ook in het verleden nodig om de oplossing te vinden. Elínborg reist af naar een klein dorpje waar de moeder van Runólfur nog woont en waar ze hoopt antwoorden te vinden. Er wordt veel geroddeld in het dorp, maar wat er nu echt gebeurd is in het verleden, daar komt ze niet zo snel achter. Nina en haar vader worden gearresteerd en haar collega’s beschouwen de zaak  als opgelost. Elínborg gaat toch verder met het onderzoek, omdat ze denkt, dat  er toch iemand anders de dader is. Ook al lijdt haar gezinsleven eronder, ze wil deze zaak tot op de bodem uitzoeken.

Mede door haar speurneus komt ze achter de dader van de moord. Vervlochten in het verhaal komen we veel over Elínborg en haar gezin te weten. Zij heeft drie opgroeiende pubers en het is best lastig een gezin te combineren met haar werk. Koken komt er vaak niet van en haar man haalt dan fastfood, waar zij zich weer schuldig over voelt. Een ouder pleegkind is vertrokken om bij zijn vader te wonen en haar  oudste zoon geeft haar de schuld van zijn vertrek. Hij heeft het hier nog erg moeilijk mee. Praten doen ze niet samen. Ze heeft ontdekt, dat hij een weblog heeft op internet en daar leest ze een en ander over wat hem bezig houdt. Hier uit hij ook zijn frustraties en vertelt over zijn moeder en andere gezinsleden, wat deze niet zo leuk vinden.

Indriðason beschrijft in Onderstroom de gevolgen van een verkrachting, hoe het slachtoffer hier soms levenslang onder gebukt kan gaan. De straffen zijn belachelijk laag en daardoor kun je je voorstellen, dat iemand het recht in eigen hand neemt. Ook laat hij iemand vertellen, wat hij van het materialisme vindt: We zijn bezig te verdrinken in de slechte gewoonten, die we geïmporteerd hebben. Het materialisme, steeds grotere huizen en mooiere auto ‘s. Mensen eten fastfood en worden dik. Hij vertelt ook over het dorp van de moeder Runólfur. Jonge mensen gaan wonen in de grote stad, Reykjavik. De dorpen vergrijzen en lopen leeg.  Niet alleen omdat er in de grote stad meer te beleven valt, maar ook omdat zo’n kleine gemeenschap heel beknellend kan zijn. Indridason probeert ook het gewone leven op IJsland in zijn boeken te verwerken. In een interview vertelt hij: ,,In de meeste boeken staat het familieleven centraal. Het is het enige instituut dat telt in de samenleving. Ik ben benieuwd naar wat in gezinnen omgaat, dat onderzoek ik ook in mijn boeken. Ik ben daar eigenlijk meer in geïnteresseerd dan in de vraag wie het gedaan heeft. Het gaat mij om de mensen over wie ik schrijf.”

Indriðason schrijft zakelijk en helder, het verhaal leest vlot. De plot zit prima in elkaar en de spanning wordt goed opgebouwd. Er is een beklemmende sfeer in dit verhaal, maar het is niet tenenkrommend spannend. Lijden, dat is eigenlijk het thema van Indriðason, las ik in een interview.  De IJslandse omgeving wordt goed neergezet. Alles bij elkaar een prima verhaal.