Reis met literaire bagage

Achter de sluier het land – reizen door Iran is een verslag van de reis die Alexander Reeuwijk maakte door Iran. Hij is een kenner van het land, hij komt er al jaren en heeft er zelfs Iraanse vrienden aan over gehouden. Dit geeft hem de unieke kans om letterlijk achter de sluier van het land te kijken. Hij komt bij de mensen thuis, waar vrouwen letterlijk hun sluier afdoen en hun schoonheid tonen.

Reeuwijk vergelijkt zijn eigen reiservaringen met die van ontdekkingsreizigers uit het verleden. Zijn boek Reizen tussen de lijnen – Dwars door Indonesië met Alfred Russel Wallace is daar ook een goed voorbeeld van. In Achter de sluier het land citeert hij uit werken van Cornelis de Bruijn, Carsten Niebuhr en Robert Byron en de beroemde Iraanse dichters Omar Khayyam en Hafez. Dit alles maakt deze reisgids voor Iran een mooie en historisch onderbouwde gids. In het hoofdstuk over de geïsoleerde stad Yazd slaat Reeuwijk iets door naar een bijna filosofische uitleg over het geloof zoroastrisme. Daarin maakt hij gebruik van Nietzsche’s werk Also sprach Zarathustra. Het is lastig om de schrijver hier in zijn uitleg te volgen.

Echt interessant is het wanneer Reeuwijk mensen ontmoet en ze laat vertellen hoe het leven in het zeer gelovige Iran is. Daarmee raakt de auteur namelijk de essentie voor het lezen van dit boek: de mensen die er wonen maken het land. Reeuwijk hoort van de mensen hoe de politieke situatie is in het land. Hoe de leiders worden gekozen en welke invloed de sjahs (geloofsleiders) op dit proces hebben.

Het fijne aan deze gids is dat er geen schijnwaarheid wordt geschetst van een land waarin alles perfect is. Reeuwijk komt enkele keren in een politieke demonstratie terecht en beschrijft ook de moeilijke situatie voor Iraanse jongeren, die niet mogen samenscholen op straat. Theehuizen verdwijnen onder het mom van ‘verderfelijke’ ontmoetingsplekken voor verliefde stelletjes. Die ontmoetingen moeten hierdoor in het geheim plaatsvinden.

Waar de schrijver vooral in slaagt, is het beschrijven van de prachtige architectuur die het land te bieden heeft. Zeer uitvoerig verhaalt hij over de islamitische gebouwen, die hij op meerdere stadspleinen bezoekt. Arabesken, mozaïeken en de kleuren geel en blauw vliegen je veelvuldig om de oren. De gedetailleerde beschrijvingen komen waarschijnlijk pas écht tot leven wanneer je met deze gids in de hand op het Imamplein in Isfahan of bij de overblijfselen van Persepolis staat, zodat je met eigen ogen de pracht en praal in je op kunt nemen.

Enkele vragen die zomaar in je op kunnen komen over Iran: Is het er veilig om te reizen? Heb je geen last van grote cultuurverschillen? Iran, dat is toch het land van grote woestijnvlaktes en produceren ze daar geen kernwapens? Alles wordt besproken en daarin komt Iran er goed van af. Naast een reisgids is dit boek ook een leidraad van literatuur geworden, waarmee de lezer ook gestimuleerd kan raken om zich nog meer in Iran te verdiepen.