Hilarische tragiek

Dit is mijn eerste Pfeiffer, ik had geen idee wat ik kon verwachten. uiteindelijk blijkt het goed toegankelijke literatuur te zijn, met de diepere lagen zo nadrukkelijk aangebracht dat het eigenlijk geen diepere lagen meer zijn maar felle uitroeptekens van de schrijver: dit wilde ik eigenlijk schrijven! dit wilde ik eigenlijk schrijven! Kortom, echt zelf ontdekken waar het verhaal eigenlijk over gaat is er niet echt bij. de manier waarop de verteller zijn eigen proza uitlegt (het boek bestaat uit een soort dagboekbrieven van een schrijver aan een anonieme vriend, en de schrijver wil delen van dat dagboek voor een roman gebruiken en levert daarom commentaar op zijn eigen dagboek) is hier en daar hilarisch.
Het boek leest in mijn ogen vlot, met fraai meanderende zinnen. Hier en daar wat andere talen, Italiaans met name, maar dat is geen onoverkoombare hindernis. Het is echter geen modern boek: het heeft lange zinnen, alinea's van meer dan een pagina, lange, niet-alledaagse woorden. Ik vind dat geweldig en na dit boek heb ik even geen zin om op een ander niveau te moeten lezen (of schrijven). Nagenieten van de taal...

Het verhaal heeft vrij weinig om het lijf en dat is misschien vanwege de seks met de stad. U kent vermoedelijk de tv-serie sex and the city maar dit is meer sex with the city, de stad Genua als een vrouw waarin je met je fantasie kunt verdwalen. Er komt naar mijn smaak iets te veel seks in het verhaal voor maar dat is een euvel dat wel meer Nederlandse literatuur treft.
Het verhaal zit vol anekdotes, vluchtige verhalen van de straat van en over kleurrijke personen, die met elkaar wel de invulling van het raamwerk maken. Niets is wat het lijkt, alles is aan elkaar gekoppeld.
In het begin is de verteller (ik, Ilja/Leonardo, niet te verwarren met de schrijver) iemand die zijn werkelijkheid moeiteloos laat overvloeien in zijn fantasie. Dat vind ik mooi gedaan, omdat het een soort vervreemding opwekt, je weet niet goed waar fantasie in werkelijkheid overgaat. Aan het einde (kruistocht, pest) is die overgang er niet, die stukken worden vrij lomp in de rest van het verhaal gekegeld, zonder relevantie met de werkelijkheid van de verteller (ik begrijp wel waarom die stukken er in horen, maar dat had fraaier gekund, zelfs met het idee dat de fantasie op dat moment allemaal niet meer zo fraai is). Ook worden niet alle verhaallijnen aan het einde afgerond, wat toch wat vragen open laat die ik graag beantwoord had gezien (bijvoorbeeld hoe het met het toneelstuk afloopt, of op zijn minst de research daarvoor, want dat schijnt de hoofdpersoon wel te intrigeren).

Het verhaal begint opgewonden en dromerig en werkt al spoedig naar een nachtmerrie toe, waarin de tragiek van immigratie de hoofdtoon vormt. Wat dat betreft is het een zeer actueel boek, een urgent verhaal ook, een verhaal dat iedereen zou moeten lezen die het woord vluchteling in de mond neemt. Of het verhaal de realiteit weerspiegelt, of slechts een fantasie is, maakt daarbij weinig uit: hoofdzaak is dat erover na wordt gedacht.

Ja, mooi boek. Het lijkt een lofzang op Genua, La Superba, maar na het lezen ervan weet ik niet of ik Genua nu wel zo nodig zou willen bezoeken. Enerzijds omdat de stad niet als heel erg mooi wordt geschetst, anderzijds, en dat is waar het verhaal om gaat, omdat dit een gefantaseerde versie van La Superba is, je weet niet wat waar is en wat verzonnen.