Alweer een eco-thriller. Je zou haast spreken van een nieuw genre na Michael Crichton’s Staat van angst. Beide boeken laten zich perfect na elkaar lezen en het mooie is dat je dan meteen helemaal, maar dan ook totaal, bent bijgespijkerd over de milieubedreigingen van vandaag die te maken hebben met: oliewinning, broeikaseffecten, overbevissing, dumping nucleair materiaal in de oceanen, smelting van ijskappen aan de polen, verandering van zeestromen en vooral tsunamigevaren. Net als Crichton heeft Frank Schätzing geen half werk afgeleverd, hij heeft 5 jaar researchwerk gedaan om De zwerm te kunnen realiseren. Dit werk bewijst dat nu ook Europeanen een wereldthriller kunnen schrijven, klaar om te worden verfilmd. Schätzings `Zwerm’ is geen gemakkelijk te consumeren boek: onderzeese mutanten, gestuurd door een onaardse intelligentie gaan de strijd aan met het mensdom. Deze keer komen de aliens helemaal niet uit de kosmos maar manifesteren ze zich als slijmerige waterwezens die al miljoenen jaren in de diepzee leven en waarvan de mens van vandaag zich niet meer bewust was.
In groteske details worden hun verschijningsvormen beschreven, compleet met uitgebreide theorieën over celmutaties, genetica en DNA-gedrag.

Het siert Frank Schätzing dat hij zijn hoofdrolspelers op hoog niveau hierover laat discussiëren, en de lezer ruimte geeft mee te speculeren, maar ik kan me voorstellen dat niet iedereen zin, tijd of scholing genoeg heeft om die hoofdstukken door te worstelen. Dat maakt het wel wat tot een boek voor de wat meer erudiet ingestelde lezer, of voor mensen die gewend zijn kennis op te doen via Greenpeace, de National Geographic en Discovery Channel. Dat is jammer want De zwerm verdient een breed publiek. Met de helft van het aantal bladzijden had Schätzing een pakkende thriller kunnen neerzetten die zonder populistisch te zijn meer reikweidte zou hebben. Want wat Schätzing beschrijft is éng!

Persoonlijk doen zijn schepsels me denken aan wat de vooroorlogse Amerikaanse schrijver P.H. Lovecraft de lezer voorschotelde: in korte griezelige verhalen beschreef die monsters als `Creaturen die reeds de zeeën bevolkten ver voor de Schepping begon’. Lovecraft noemde ze `De Ouden’. Gaandeweg geeft Schätzing dat idee gestalte via moderne high-tech observaties. De buitengewoon spannende alien-sensatie die Lovecraft kon uitbeelden, wordt door Schätzing wat teveel gerationaliseerd waardoor de suspens oplost in teveel technische uitleg. Maar zijn werk munt uit door een sterke, literair verantwoorde karakterontwikkeling van de hoofdpersonen, de Canadese eskimo Anawak, de Noorse wetenschapper Johanson en de vrouw die het SETI-project aanstuurt. Een doordacht plot en zeer lezenswaard. Als scenario geknipt voor een duizelingwekkende film, beter dan `The Abyss’!