Recensie Oerdrift

'Lord of the flies' meets 'Lost' meets 'The Beach' (Amazon.com)

Robin Baker was docent aan de Universiteit van Manchester en is bestsellerauteur op het gebied van zoölogie en seksuele biologie. Hij heeft meer dan honderd wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan en verschillende boeken, zoals Sperm Wars, Baby Wars and Sex in the Future. Met Oerdrift (originele titel: Primal) heeft hij zijn eerste fictie geschreven.

Het boek begint met een vrij lange proloog. Hierin treedt de schrijver zelf op de voorgrond om de kaders aan te geven: hij is bevriend met de wetenschapper Raul López-Turner, een ervaren reiziger en onderzoeker en wereldvermaard deskundige op het gebied van mensapen. López-Turner is met een groep universitaire medewerkers en studenten op een vierweekse expeditie gegaan naar een afgelegen, onbewoond eiland om chimpansees te bestuderen. Na vier weken echter komt de groep niet terug en het lijkt alsof ze van de aardbodem zijn verdwenen. Na ruim een jaar worden 2 van de studenten, Ysan en Danny, naakt, bewusteloos en ronddrijvend in een nauwelijks zeewaardig jacht gevonden. Kort daarna wordt bijna de hele groep gered, op López-Turner en 2 studenten na, die gedurende hun verblijf op het onbewoonde eiland zijn omgekomen. De geredden lijken de ontberingen goed te hebben doorstaan en ogen als een hechte, harmonieuze groep. Maar is dat wel zo?
Robin Baker wordt benaderd door de groep om hun verhaal te boek te stellen. Hiervoor zal hij studente Ysan als hun afgevaardigde interviewen maar op een gegeven moment, wanneer zijn vragen te indringend worden, haakt zij af en verdwijnt spoorloos. De groep verbiedt Baker vervolgens het boek te schrijven.

Hierna begint het tweede deel van het boek. Baker heeft de interviews met Ysan en datgene wat zij wel en niet wilde vertellen 'vertaald' naar 'Ysans relaas'. Hij is van mening dat ondanks het verbod van de groep het boek geschreven moet worden om zijn vriend López-Turner van alle blaam te kunnen zuiveren.
Alle brokstukken van wat Ysan hem heeft verteld heeft hij min of meer in chronologische volgorde gezet. Het begint met de tocht naar het eiland waar studenten en medewerkers van de universiteit onderzoek zullen doen naar het gedrag van chimpansees in een volstrekt geïsoleerd gebied. Na ongeveer 2 weken gebeurt er een ramp: tijdens een storm ontstaat brand en alle voorraden, kleding en de boot waarmee het gezelschap aangekomen is, gaan verloren. López-Turner komt om terwijl hij probeert de boot te redden. Hoe gaat de groep hiermee om? Ze hebben geen kleren meer, geen eten, geen onderdak, geen medicijnen en alleen de zekerheid – denken ze – dat ze zullen worden gered zodra de buitenwereld merkt dat er wat aan de hand is. Maar wat gebeurt er als die redding niet op komt dagen? Hoe zullen de leden van de groep zich onderling gaan gedragen? Wie neemt de touwtjes in handen en welke onderlinge relaties gaan ontstaan? Wat doet men om te overleven?
Omdat Ysan plotseling de samenwerking met Baker opzegt en de groep niet verder wil praten, blijft hij met heel veel vragen zitten....... en hij gaat op zoek naar antwoorden.

Het boek wordt gepresenteerd als non-fictie maar is – gelukkig – helemaal fictioneel. Samen met Ysan zit de lezer al vlug op het goede spoor van het hoe en waarom en het is boeiend te lezen hoe de mens zich gaat gedragen wanneer hij wordt teruggeworpen op het naakte bestaan. De structuur van het boek vond ik voor dit verhaal goed gekozen. Door de switch van deel 2 (Ysan's relaas) naar deel 3, waarin Baker op zoek gaat naar de antwoorden op zijn vragen blijft het verhaal boeien. De perspectiefwisseling is interessant en biedt een geheel nieuwe kijk op de betrokkenen. En de schrijver is dicht bij zijn stiel gebleven, wat het geheel een min of meer geloofwaardig cachet geeft, hoewel het gegeven van een groep mensen die moet zien te overleven op een onbewoond eiland niet echt origineel is.
Zeer lezenswaardige roman met een verrassende schrijfstijl.