Psychologisch drama

Vals leven is een thriller die leest als een psychologisch drama. Hoofdpersoon is Sophie Duguet. Ze leidt een prettig leventje: ze heeft een liefhebbende man, Vincent, met wie ze graag gezinsuitbreiding wil, ze heeft een mooie carrière, familie en vrienden van wie ze houdt.

Kort daarna is er van dit alles niets meer over en is Sophie geestelijk en lichamelijk een wrak. Haar man is dood, haar baan is ze kwijt en tot overmaat van ramp wordt ze door de politie gezocht voor een aantal moorden. Ze is in de war, weet niet waar ze haar spullen laat en staat verstijfd wanneer ze uit een soort psychose bijkomt naast het levenloze lichaam van het jongetje waar ze voor zorgde. Een spoor van vermoorde mensen in haar kielzog achterlatend, vlucht ze. Hoe heeft het zover met haar kunnen komen? En is ze in staat om zichzelf te redden? Om daarin te slagen zal ze er toch eerst achter het wat en waarom moeten komen van alle ellende.

Pierre Lemaitre (Frankrijk, 1951) is als scenarioschrijver gewend om beeldend te schrijven en daarvan maakt hij gretig gebruik in Vals leven. Naast thrillers, zoals Vals leven en de bekende serie met commissaris Camille Verhoeven als protagonist, heeft Lemaitre de indrukwekkende roman Tot ziens daarboven geschreven, over de Eerste Wereldoorlog en de gevolgen daarvan voor Franse soldaten. Dit boek wordt wel tot zijn belangrijkste werk gerekend.

In het eerste deel wordt het adrenalinepeil tot grote hoogte gestuwd door de manische tocht van Sophie naar rust en veiligheid. Het tweede deel is veel statischer door de aaneenschakeling van dagboekfragmenten. De sfeer wordt grimmiger en barbaars en mondt uit in het ontvouwen van de lugubere plot.

Wat schuurt is het feit dat alles wat Sophie overkomt zonder haperingen over haar uitgestort wordt. Nergens is een moment van argwaan, van zich achter de oren krabben over alles wat haar overkomt en wat haar degradeert tot een miezerig hoopje mens. Waarom pakken noch Sophie noch haar omgeving de koe bij de horens om uit te zoeken waarom haar leven in puin valt? Ze weigert bijvoorbeeld op de verzoeken van haar man in te gaan, die haar aanraadt naar de dokter te gaan. Hij laat dat er vervolgens bij zitten. Die passiviteit, dat niet willen of kunnen vechten tot het bijna te laat is, komt ongeloofwaardig over. Maar aan de andere kant, wat zou je zelf doen wanneer je midden in deze ellende zou zitten?

Vals leven is niettemin een thriller die je bij de kladden grijpt. Lemaitre verstaat de kunst om boeiend te vertellen, met korte, bondige zinnen waarin geen woord teveel staat. Het is een vloeiend en krachtig geheel, een boek om in één ruk uit te lezen. Het boek is overigens al eens eerder uitgegeven onder de titel Bruidsjurk. Ook toepasselijk, maar de huidige titel Vals leven dekt de lading meer.