Verlosser of slachter?

Edo Morell is directeur van een Amsterdamse dierentuin in nood. In zijn masterplan tot redding van de dierentuin voorziet hij oude ideeën van een nieuw jasje. Zo bedenkt hij Afrika aan de Amstel: een dierentuingedeelte met Afrikaanse dieren. Hij haalt daarom de Zuid-Afrikaanse neushoornspecialiste Sariah Malan naar Amsterdam en bestelt drie neushoorns. Twee jaar later arriveert neushoornstier Albrecht per helikopter: hij hangt eronder, wel te verstaan. Het is een mediaspektakel van het soort waarin Edo uitblinkt. De vraag is echter of het redden van de dierentuin ten koste mag gaan van de dieren zelf.

In zijn debuutroman snijdt auteur Lodewijk van Oord (Madrid, 1977) wezenlijke thema’s aan zoals de verhouding tussen dieren en mensen, identiteit en integriteit. Zo wil Edo de dierentuin redden door de spectaculaire Rhino Experience, met Albrecht in de hoofdrol. Sariah schrijft dan woedend: Jij bent geen verlosser, Edo. Jij bent een slachter! Een gladiator! (p.210)

De auteur levert daarbij stevige kritiek op de huidige marketingmaatschappij, wat geregeld humoristische passages oplevert. Zo lezen we dat na de dood van neushoorn Ursula vele tienduizenden klanten naar Afrika trekken. Daar liggen dan meer dan honderd knuffelberen, gerangschikt tussen stevige stapels kindertekeningen en verlopen boeketten vol rozen en lelies. (p.162) En op p.173 peinst Edo over zijn nieuwe aankoop: Het is een mediageniek kereltje, die ijsbeer, hij lijkt voor de tv geboren,… Hoe ver kun je gaan? Hij heeft een punt, deze schrijver.

Albrecht en wij is een onderhoudend verhaal. Toch valt op de stijl hier en daar ook wat af te dingen. Van Oord lijkt zaken soms wel erg origineel en mooi te willen zeggen. De formulering De deur zoog zich in het slot (p.67) bijvoorbeeld, is nogal gekunsteld. Ook pogingen om de verschillende ik-personages iets eigens mee te geven, doen soms geforceerd aan. Zo denkt de Zuid-Afrikaanse Sariah consequent aan een bottel en niet aan een fles en pakt dierentuinvoorzitter Frank altijd zijn rijwiel in plaats van zijn fiets.

Al met al is Albrecht en wij echter een geslaagd romandebuut. Over hedendaagse kwesties die van alle tijden zijn. Over verlossen of slachten, eten of gegeten worden.