Gevangen in keurslijf dorpsgemeenschap

Het is niet zo gek dat Wexford in actie moet komen als een oude man en zijn truffelhond (die bestaan ook, niet alleen varkens kunnen truffels ruiken) een skelet vinden op een al jaren verwaarloosd stuk grond. Het is wel gek dat zij al snel in het vervallen huis op dat stuk grond nóg een dode man vinden. In de kelder nog wel. Kon het eerste nog een ongeluk zijn geweest – iemand kan tenslotte in een greppel vallen en overlijden – het tweede was dat beslist niet, want een dode begraaft zichzelf niet in een kelder onder een hoop steenkool.
Flagford, het dorp waar dit alles zich afspeelt, staat min of meer op zijn kop. Deze kleine besloten gemeenschap, met zijn eigen regeltjes, herbergt meer kommer, kwel en verborgen ellende dan Wexford vermoedt aan het begin van dit verhaal.
De titel De fruitplukker geeft de lezer al een kleine aanwijzing over de identiteit van een van de slachtoffers. Welke, dat blijft nog heel lang een mysterie. Flagford blijkt, door de ogen van Rendell, weer bevolkt door een keur aan bijzondere personen, van wie er eigenlijk deze keer geen enkele direct de sympathie van de lezer kan winnen. Dat is de kracht van Rendell, dat zij mensen kan neerzetten die bijkans gevangen zitten in de conventies van het leven in een klein dorp en die niet bij machte zijn zich daarboven te verheffen. Om eens écht eerlijk te zijn bijvoorbeeld, en op te biechten dat zij in vroeger tijden dingen hebben gedaan die het daglicht niet hebben kunnen verdragen. Zelfs niet als ze vonden dat ze in hun recht stonden.
De plot van dit verhaal is dit keer verrassend, terwijl toch heel subtiel alle aanwijzingen ervoor vanaf het begin van het verhaal aan de lezer gepresenteerd worden. Het is de kunst om heel goed tussen de regels door te lezen. Wexford kan dat, letterlijk en figuurlijk, maar toch moeten hij en zijn team zich door een grote hoeveelheid nuttige en minder nuttige informatie worstelen om achter het ware verhaal te komen. De lezer worstelt mee. En met genoegen, want het verhaal heeft vaart en spanning. Een subplot gaat in op een groot maatschappelijk probleem, maar nergens krijgt je het idee dat dit verhaal dient als ‘vulling’. Integendeel, het zorgt er voor dat je bij álles wat geschreven wordt over Wexford’s acties, zelfs het eten van een Indiase maaltijd, goed moet blijven opletten.
Beginnende auteurs zouden verplicht Rendell moeten lezen om te leren hoe het moet.