Indrukwekkend

Een electromagnetic pulse (EMP) vaagt in één klap de totale elektrische infrastructuur weg waardoor niets meer werkt: verwarming, airco, computers, banken, ziekenhuizen, auto’s, vliegtuigen en alle andere apparaten waar elektronica in zit.

In het eerste hoofdstuk maak je kennis met de familie Matherson bestaande uit geschiedenisprofessor John, zijn dochters Jennifer en Elizabeth en mema (oma) Jen. Ze wonen in Black Mountain, een rustig stadje in het zuiden van de VS. De schrijver weet in dit eerste hoofdstuk goed de sfeer van het stadje weer te geven en de hechtheid van het gezin. Je leeft mee met hen vanaf het allereerste moment. De hoofdpersonages zijn goed uitgewerkt waardoor je je als lezer goed in hen kunt verplaatsen en een band met hen krijgt.

In eerste instantie weet niemand wat er precies is gebeurd en William R. Forstchen laat de lezer vanaf het eerste moment voelen dat er dingen niet lijken te kloppen. Hij weet de spanning goed op te bouwen. Je voelt al gelijk als lezer dat er door deze vreemde omstandigheden mensen anders dan normaal kunnen gaan handelen. De schrijver bouwt de spanning langzaam steeds meer op.

Elektrische apparaten werken niet meer, het is enorm stil, je voelt dat er iets staat te gebeuren. Als men er uiteindelijk achter komt dat een electromagnetic pulse (een EMP) de oorzaak is, beginnen langzamerhand de spanningen tussen mensen op te lopen. Niemand weet of de VS gebombardeerd is en of het een volledige aanval is geweest en wanneer er hulp zal arriveren.

De schrijver geeft in het verhaal goed weer waar de mens rekening mee moet houden na zo een catastrofale gebeurtenis. Alles wat ervoor vanzelfsprekend was, is nu bijzonder geworden, bijvoorbeeld alleen al schoon drinkwater. Het is een hard leven. Mensen kunnen bijvoorbeeld niet meer aan medicijnen komen en overlijden, het is ieder voor zichzelf. Het instinct om te overleven komt boven en mensen komen hierdoor soms in bizarre posities terecht, zowel de daders als de slachtoffers. Het verhaal maakt je duidelijk hoeveel wij als maatschappij afhankelijk zijn van elektriciteit. We kunnen niet meer zonder. Onze auto's, telefoons, computers, alles werkt op stroom. Zonder elektriciteit wordt het chaos en de dreiging is realistisch zoals je in het nawoord kunt lezen dat is geschreven door kapitein Bill Sanders, U.S. Navy, een van de meest vooraanstaande experts op het gebied van EMP.
Buren, kennissen en zelfs vrienden gaan zich anders gedragen. In het verhaal vond ik de situatie in een verzorgingshuis erg confronterend. Oude en zieke mensen worden aan hun lot overgelaten. De schrijver laat niets aan de verbeelding over.

Normaalgesproken heb je in het geval van een ramp een vorm van leiding, bijvoorbeeld uitzendingen op tv en radio en krijg je te horen wat je moet doen. In dit verhaal is deze leiding niet aanwezig wat tot paniek en chaos leidt. Zonder communicatiemiddelen worden er de meest erge geruchten verspreid, wat de paniek alleen maar verergert.

Civilisatie stort al gauw ineen. Er worden harde maatregelen genomen om de orde zo goed mogelijk te bewaren. William R. Forstchen schetst een realistisch en grimmig beeld van wat je te wachten staat. Zoals de vluchtelingenstroom die op gang komt vanuit de grote steden naar het platteland, omdat men verwacht dat daar eten en water te vinden is, de ziektes die uitbreken, de vele doden door verschillende oorzaken. De mens heeft geen beschikking meer over zijn technologie en de natuur is hard.

Het is fascinerend om te lezen hoe John en zijn gezin zich staande proberen te houden in deze situatie. John is ex-militair en professor geschiedenis. Via zijn personage worden er spelenderwijs in het verhaal links gelegd naar vroeger, naar bijvoorbeeld de burgeroorlog, naar historische wereldwijde epidemieën en de Spaanse griep in 1918. Door deze verwijzingen krijg je als lezer een duidelijkere en vooral indringendere blik over wat de bevolking te wachten staat als er geen hulp op gang gaat komen.

Er wordt in het boek veelvuldig verwezen naar films om situaties te verduidelijken. Bij John komen er bij veel situaties filmbeelden naar boven en de schrijver noemt dan ook de titel van die film. Naar mijn mening gebeurt dit te veel, op een gegeven moment voelde het alsof de schrijver ervan uit lijkt te gaan dat de lezer vaker films kijkt dan boeken leest en dat de schrijver op deze manier meer betrokkenheid verwacht van de lezer. Ik vind een enkele keer niet erg, maar het was nu te vaak.

Dit boek laat goed zien hoe kwetsbaar onze beschaving is. Het is een zeer indrukwekkend en met vlagen beangstigend verhaal, omdat het daadwerkelijk in het echt zou kunnen gebeuren.