Ontroerende verhalen

Op de klompen door de dessa vertelt het verhaal van de jonge jongens die net na de Tweede Wereldoorlog huis en haard verlieten om in Nederlands-Indië te gaan vechten. Eerst tegen de Japanners en later tegen de inwoners die voor een zelfstandige Republiek Indonesia wilden gaan. Een verhaal wat integer gebracht wordt met respect voor de jongens die als oorlogsvrijwilliger gingen of als dienstplichtig soldaat. Met evenveel respect wordt het verhaal verteld van degenen die niet wilden gaan, de dienstweigeraars en de deserteurs. In de verhalen van de auteur zijn geen winnaars, zonder uitzondering gaat het over jonge jongens die nooit jong hebben kunnen zijn. Hun jeugd werd verstoord door armoede veroorzaakt door de economische recessie, de perikelen uit de tweede Wereldoorlog en, juist toen de vrijheid voor hen gloorde, ook nog eens door de ellende die de oorlog in Indië met zich meebracht. Huwelijken en carrières moesten verder uitgesteld worden, na terugkomst kon nergens meer over gepraat worden, ze moesten hun verschrikkingen alleen verwerken. Op mij hebben de verhalen van de auteur diepe indruk gemaakt. Ook mijn vader is als oorlogsvrijwilliger naar Nederlands-Indië gegaan, amper 18 jaar oud. Nooit heeft hij zijn ervaringen met ons gedeeld, maar we wisten wel dat het niet makkelijk voor hem moet zijn geweest. De laatste jaren van zijn leven ging hij regelmatig naar de veteranendagen, dat deed hem goed. Bij zijn uitvaart waren er nog een paar oude dienstmakkers die zijn rode baret op de kist hebben gelegd. Ook dit laatste gebaar heeft ontzettend veel indruk gemaakt. In de verantwoording van dit ontroerende boek benoemt de auteur dit met “Dit had vader goed gedaan”, ik wil daarbij aansluiten met: “Dit doet ook de nabestaanden goed”.