Spannende fantasy bevat Lovecraftiaanse gruwelelementen

Disclaimer: Ik ken de auteur ondertussen behoorlijk goed, aangezien we elke keer als we samen op een evenement staan wel met elkaar aan de praat raken. Bij veel discussies online ben ik het behoorlijk met hem eens. Hij heeft me ook gevraagd mee te werken aan een project waar ik nu nog niet veel over los kan laten. Ik heb dit boek gekregen in ruil voor een exemplaar van Keruga.

7,5 Ik was aangenaam verrast door dit boek. Ik verwachtte eigenlijk meer van hetzelfde uit Lege Steden, maar dit boek slaat een heel andere weg in, wat voor mij als verrassing kwam. Werner Boren komt wel voor, maar in een heel andere vorm, en er blijkt een veel groter gevaar te zijn om te bestrijden dan een menselijke inquisitie of een magische vorm van bedrijfsspionage. Dat werd in het eerste boek al wel gesuggereerd met de fantomen, maar hier neemt dat aspect een veel belangrijkere rol in. De auteur vertelde me dat Lege Steden eigenlijk een proloog is, en dat delen 2, 3 en 4 van deze serie de 'eigenlijke' trilogie zijn, gebaseerd op het idee van de Vorstin dat hij al eerder had en had proberen uit te werken. Gelukkig werkt het eerste boek op zichzelf ook en kan Jasper in dit boek direct van start gaan omdat je de wereld en de personages al kent. In mijn recensie van het eerste deel noemde ik al de Lovecraftiaanse aspecten van de lege wereld en de monsters die uit de schaduw komen. In dit boek blijft het niet alleen maar beperkt tot een hint naar de kosmische horror van Lovecraft, maar is het een hoofdingrediënt geworden. Ondergrondse heiligdommen met afschrikwekkende beelden en schilderijen, de buiten de waarneembare dimensies verblijvende 'Heren van Twist', wezens met tentakels en ogen op verkeerde plekken en de totale nietigheid van de menselijke psyche wekken huivergevoelens op en maken dit boek spannend en op momenten behoorlijk gruwelijk. Sommigen klagen dat de figuur uit de titel alleen maar op een troon zit en verder niet in actie komt, maar ook dit past bij de Lovecraftiaanse natuur van het werk - deze vorstin is zo machtig, zo kwaadaardig, dat ze alleen maar hoeft te bestaan om de wereld te vernietigen. Haar angstaanjagendheid zit hem volledig in haar verschijning - ze heeft het niet nodig om in actie te komen. De auteur geeft de invloed van Lovecraft grif toe, maar gelukkig heeft hij besloten wel het type horror van hem toe te passen, maar niet het Lovecraftiaanse universum. Geen Shub-Nigguraths of Cthulhu Ph'tagn hier - je moet een kenner zijn om die termen te waarderen en deze boeken willen ook lezers die onbekend zijn met de 'mythos' meenemen in een koude en afschrikwekkende wereld.
De verschillende verhaallijnen zijn goed met elkaar verweven, met sterke cliffhangers, die het bijna onmogelijk maken niet verder te lezen. Ik schoot er daarom ook doorheen en de adrenaline deed me op sommige momenten als lezer naar adem happen. Opmerkingen van recensenten die het te weinig samenhangend vonden, snap ik niet - de verhaallijnen komen op een goede manier bij elkaar en ik had niet het idee dat gebeurtenissen in het eerste deel van het boek uiteindelijk niet bijdroegen aan het geheel. Ook dat de wereld met dubbelaars, Machten, sjamanen en nymfen te ingewikkeld zou zijn geworden is zeker niet mijn opinie. Dit is ook maar boek 2 - de auteur voegt hier een aantal elementen toe die mij nieuwsgierig maken hoe het allemaal in elkaar past (als de verschillende vormen van Otrostraadt zich in hoofden van mensen bevinden, hoe zit het dan met de tussenwerelden waar de Nymfen vandaan komen?) maar ik heb er het volste vertrouwen in dat hij het allemaal in de volgende delen aan elkaar zal kunnen breien. Ik vond het zelf in elk geval wel werken, vooral omdat een deel van de spanning in deze boeken voortkomt uit de natuur van deze wereld en twijfel over wat er wel en niet in mogelijk is. Dat wil niet zeggen dat ik niet wat vragen heb bij de wereldopbouw. Ik had het niet erg gevonden nog iets meer details te zien in de Alpha- en Alixwereld om me daar in te kunnen verplaatsen. De woestijnwereld werd het meest gedetailleerd beschreven. Er is ook een schaduwwereld waar de zon nooit schijnt, die had van mij wat helderder ('pun intended') mogen worden beschreven. Hoe komen mensen bijvoorbeeld aan eten als er geen planten kunnen groeien? Hebben mensen hier grotere ogen omdat ze geëvolueerd zijn in duisternis? Daar denk ik dan misschien weer te diep over na. Verder zeggen verschillende recensenten dat de personages wat oppervlakkig zijn. Ze zijn inderdaad ondergeschikt aan de wereld en de natuur daarvan. Dat vond ik niet erg, al vond ik Runes fascinatie voor de billen van zijn collega er iets te dik bovenop liggen.
Ik vond dit boek absoluut vier sterren waard en dat betekent dat ik het van harte aanbeveel aan iedereen met interesse in werk van Nederlandse auteurs. Het is namelijk goed geschreven en goed geredigeerd, met een voor Nederlandse begrippen hoge graad van originaliteit. Het is ook een aanbeveling voor iedereen met interesse in duistere fantasy en horror, want dit boek zal zeker tot enkele koude rillingen leiden en je zult de wereld van Otrostraadt vaker willen bezoeken.
Ik kan het boek alleen geen '8' of hoger geven. Dit heeft voor mij te maken met de schrijfstijl. Die is vooral functioneel, zonder poespas of heel uitgebreide beschrijvingen. Het is zelfs zo kortaf soms dat er woorden lijken te ontbreken, zoals 'Hij kwam uit op een ronde kamer, standbeeld in het midden' of 'Drie waren met brandende fakkels verlicht, de vierde donker'. Bij Lovecraftiaanse horror verwacht ik wat meer details (en een wat hoogdravende woordkeuze - ik kwam hier geen cyclopische structuren tegen). Ook bleef de derde persoons vertelstem vaak wat buiten de hoofdpersonen hangen - niet helemaal als alwetende verteller maar meer alsof de camera op de karakters gericht was, in plaats van vanuit hun ogen naar buiten te kijken. Dit maakte dat ook gruwelijke gebeurtenissen of martelingen toch een beetje op afstand bleven (in het geval van de martelingen was dat misschien maar goed ook). Er zal hier eerder staan 'Ze gilde' dan dat de lezer echt een idee krijgt van de pijn die het nodig maakt te gillen. Verder had wat mij betreft wat meer afwisseling in woordkeuze de tekst nog wat boeiender gemaakt. Zo vond ik ergens vier keer 'mes' in vier regels, waar ook alternatieven konden worden gebruikt. Dit zijn in mijn optiek kleine verbeterpuntjes in een boek waar verder veel vaart en spanning in zit. Ik ben zelf in elk geval na dit boek erg benieuwd naar de vervolgen die ik ook zeker met veel plezier zal lezen.