Denken met Jasmijns hoofd

In Zondagskind volgen we Jasmijn Vink tijdens het opgroeien van kleuter tot jongvolwassene. Jasmijn is anders, heeft moeite met de vele prikkels en de sociale omgang van alle dag. Vooral naar school gaan, valt haar zwaar. Troost vindt ze vooral bij haar hond, Senta en door het luisteren naar muziek van Elvis. Jasmijn heeft autisme maar dat ontdekt ze pas later, als volwassene. In het boek lezen we hoe ze evolueert. Ze zoekt haar eigen weg, bedenkt creatieve oplossingen voor wat haar hindert en bovenal blijft ze helemaal zichzelf.
Auteur Judith Visser (1978) is met Zondagskind aan haar twaalfde boek toe. Ze schreef zowel romans als thrillers en ook enkele jeugdthrillers. Visser heeft zelf Asperger, een vorm van autisme en het verhaal kan een autobiografische roman genoemd worden gezien de overeenkomsten met het leven van de auteur zelf.
De cover met vogels en kooien verwijst naar de vrijheid waar Jasmijn naar op zoek is, het zich gekooid voelen. De ontwikkeling van het hoofdpersonage volgen we op de voet en als lezer krijg je zo een goede kijk op wat autisme hebben, kan betekenen. Lezers moeten zich wel bewust zijn van het feit dat niet elke persoon met Asperger hetzelfde is. Andere personages worden minder goed uitgewerkt maar dat past enigszins bij het thema, Jasmijn is als persoon met autisme op zichzelf gericht, niet op de anderen.
Door de korte hoofdstukken en het vrij eenvoudige taalgebruik lijkt het boek helemaal niet zijn 478 bladzijden dik te zijn. Wie literatuur verwacht zal wellicht teleurgesteld zijn door de schrijfstijl, die overigens wel weer goed bij het thema past. Toch zou iedereen dit boek moeten lezen want het is erg leerrijk en zorgt voor een beter begrip van mensen met autisme en een erkenning voor de problemen die ze soms ondervinden. Ondanks het serieuze onderwerp, voelt het als geheel niet te zwaar. Naast emotionele passages is er ook plaats voor het nodige optimisme. De keuze van de titel staaft dit. Ondanks de hindernissen in haar dagelijks leven beseft Jasmijn dat ze ook geluk heeft met o.a. haar ouders en grootouders, waarvan ze zichzelf mag en kan zijn. Het zet de lezer aan tot nadenken over jezelf durven zijn of meegaan met de stroom. De reacties van anderen, zoals een groot aantal familieleden doen je reflecteren over het eigen gedrag t.o.v. mensen die ‘anders’ zijn.
Dat het schoolsysteem niet overal en altijd geschikt is voor mensen met autisme wordt ook pijnlijk duidelijk. Het verhaal speelt zich af in de jaren ‘80 en ‘90 en hoewel er ondertussen al wat veranderde, blijft er nog veel herkenbaar.
Spanning biedt deze roman niet maar dat is ook niet het opzet. Als lezer beleef je volop alle emoties van Jasmijn, alsof je het zelf meemaakt, van lach tot traan. Hou een zakdoek bij de hand voor de passage waar Senta, haar hond maar ook haar beste vriendin, haar steun en toeverlaat, sterft.

‘Lezen is denken met andermans hoofd’ Deze vaak voorbijkomende quote past perfect bij Zondagskind. Een boek dat dit teweeg kan brengen, is het lezen zeker waard.