Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Bijzonder perspectief

Jos Kunze 06 maart 2017
Dit lijvige boek gaat over Milla – de oude, blanke eigenaresse van de Zuid Afrikaanse farm Grootmoedersdrift. Getroffen door ALS heeft Milla niet lang meer te leven en wordt ze verzorgd door Agaat, haar gekleurde huishoudster en inmiddels persoonlijk verpleegster.

Aan de oppervlakte zijn we getuigen van Milla’s laatste dagen: ze kan niet meer praten en is gedwongen om alleen met (het knipperen van) haar ogen te communiceren. Volledig overgeleverd aan haar enige verzorgster Agaat, die haar hele leven als huishoudster heeft gewerkt op de farm van Milla. Diep onder de oppervlakte krijgt de lezer langzamerhand steeds meer info over de band tussen Milla en Agaat. Een wisselend soort haat-liefde-verhouding.

Hoe dieper we in het verhaal komen, hoe meer we te weten komen over de geheimen die op beide levens hebben gedrukt. Milla was ooit getrouwd met een alcoholist die haar mishandelde. De zoon die zij samen hadden werd voornamelijk opgevoed door Agaat. Voldoende materiaal voor een spannend en emotioneel verhaal. Wat dit boek vervolgens zo bijzonder maakt is de combinatie van de bijna poëtische schrijfstijl van van Niekerk en haar keuze van wisselend vertelperspectief.

Ieder hoofdstuk begint met Milla in haar huidige hulpeloze situatie. We zitten in haar hoofd, horen ieder gedachte, voelen iedere behoefte en lijden bijna letterlijk met haar mee. Dan verandert het perspectief naar ‘tweede persoon’ waarbij wij in contact blijven met Milla doordat wij aangesproken worden als Milla. Bijvoorbeeld: ‘… en toen trouwde je met die waardeloze dronkenlap’. Terwijl het dus over Milla zelf gaat. Een perspectief dat maar heel weinig wordt gebruikt, meestal experimenteel omdat het zoveel aandacht vraagt van de lezer. We worden in dit onderdeel langzaam mee terug in de tijd genomen. Het derde, schuingedrukte en korte onderdeel dat dan volgt bestaat uit rommelige en ongestructureerde gedachtekronkels van Milla. Het lijkt soms wel gedroomd en het geeft vooral de emoties van dat moment weer. Het laatste onderdeel zijn de dagboekfragmenten van Milla die voorzien zijn van datum en tijd. Vooral in de tweede helft van het boek krijgt de lezer hier weer wat meer houvast.

De spanningsboog wordt akelig goed overeind gehouden. Tot zeker eenderde in het boek had ik erg veel moeite met het trage verloop, de frustratie nam toe en er waren veel momenten waarop ik het bijltje erbij neer wilde gooien. Toch weet van Niekerk de lezer steeds net voldoende nieuwsgierig te maken om toch door te willen lezen. Ben blij dat ik dat gedaan heb. Naar het einde toe vallen heden en verleden steeds meer samen en wordt het een prachtig geheel.

Geen makkelijk boek en je moet er de tijd voor nemen.
Volharding wordt beloont.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jos Kunze