Een Uitdaging

Menig recensent heeft er het hoofd al over gebroken: hoe krijgt Murakami het toch voor elkaar om zijn lezers telkens weer te betoveren? Zijn schrijfstijl is niet uitzonderlijk, hoewel hij een meester is in het verzinnen van mooie metaforen. De verhalen zijn niet echt spannend, de plotwendingen zijn raar en de karakters zijn meestal irritant passief. Bovendien kunnen de dikke pillen van Murakami zo’n 10 tot 20 procent afvallen. En toch is de onderstroom onweerstaanbaar. Na honderden pagina’s is de lezer ervan overtuigd iets heel belangrijks te hebben ervaren … maar wat dan?

Misschien zit het hem wel in de simpele dingen, de onopvallende tussenruimtes van alledag. Ruimtes die zo gevuld zijn met het niets, dat het vreemd aan gaat voelen: verlaten bouwplaatsen, parkeerplaatsen langs snelwegen, de galerij van een flatgebouw. En dan niet in de schemering of midden in de nacht, nee … liefst op klaarlichte dag. Juist dan weet Murakami een sp(r)ook(jes)achtige sfeer te creëren. De hoofdpersonen laten dat alles over zich heen komen, verbazen zich slechts. En zo ontstaat een vreemd soort rust, een stilte die zwanger is van … ja, van wat?

Dorris Lessing schreef ooit: ‘als een verhaal niet openstaat voor interpretatie, dan is het een saai verhaal. Hoe meer interpretatie, hoe beter.’ Dat laatste vraag ik me af: het kan ook over het randje gaan en dan verlies je lezers. Zo is dit boek niet geschikt voor lezers die houden van een afgerond geheel waarbij alle karakters en details uiteindelijk hun plekje krijgen. Murakami laat heel veel open en beweegt onophoudelijk tussen pure realiteit en magisch realisme. Lessing zei ook: ‘een boek dat je verveelt als je 20 of 30 bent, kan deuren voor je openen als je 40 of 50 bent, en vice versa. Lees een boek op het voor jouw goede moment.’ Maar ja, hoe weet je of dit het juiste moment is?
Lastig … ik kom er niet uit.
In ieder geval heb ik van dit boek genoten: een uitdaging van verbazingwekkende grootsheid.