Tijdloos verhaal over een zoektocht naar de waarheid

Na het lezen van Een week in Parijs blijft de lezer met een onbestendig, zwaar gevoel achter. Dat onbehaaglijke gevoel ligt in het besef dat de mensheid, ondanks vele historische voorbeelden, niet capabel is om van de in het verleden gemaakte fouten te leren. Op de een of andere raadselachtige wijze is de mens in staat om steeds opnieuw dezelfde verkeerde keuzes te maken die tot dezelfde afschuwelijke consequenties leiden.  

De roman van Rachel Hore vertelt in elegante, ouderwetse stijl een op zich weinig opzienbarend verhaal. In twee verschillende tijdslijnen en in twee verschillende landen ontmoeten het verleden en het heden van de jonge Fay elkaar. Fay, dochter van Kitty Knox, heeft haar vader nooit ontmoet, zij weet alleen dat hij de levensliefde van haar moeder was.  

Na zijn overlijden in de oorlog heeft haar moeder nooit meer van een andere man gehouden. Erger nog, zij is nooit in staat geweest om het verlies te verwerken en verder te gaan met haar leven. Omringd door pillen en een regelmatig verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis, leeft moeder Kitty meer in het verleden dan goed voor haar is. Zij draagt behalve het verlies van haar beminde man ook nog een geheim met zich mee, dat zij nooit aan haar dochter verteld heeft. Het heeft te maken met de stad Parijs, een plaats waar Fay nog nooit geweest is, maar die haar op een mysterieuze wijze vertrouwd en bekend voorkomt. Wanneer de gelegenheid zich voordoet om naar Parijs te gaan, grijpt Fay deze aan om – onwillig geholpen door haar moeder – het geheim te ontrafelen.  

In Parijs ontmoet ze na enig speurwerk uiteindelijk de persoon die het geheim zal onthullen. Hoewel… niet helemaal. Er blijft een klein stukje voor altijd verborgen. Nou is dat klein stukje, dat uit puur menselijk mededogen voor Fay voor altijd verborgen blijft, tevens het meest ontroerende en helaas het enige originele element uit het boek.  

De lezer blijft zich de hele tijd afvragen waarom het geheim al die jaren geheim moest blijven: waarom kon de moeder haar dochter niet gewoon vertellen wie haar vader was, wat voor rol hij speelde bij het Franse verzet en hoe hij aan zijn einde is gekomen? Op de Engelse website van Rachel Hore wordt het geheim ‘donker’ genoemd, maar er is niets donkers aan. Op de achterkant van de Nederlandse uitgave spreekt men over ‘Fays leven, dat (door de ontdekking) volkomen op losse schroeven wordt gezet’, maar niets is minder waar. Fay ondergaat alle onthullingen nogal stoïcijns, wordt tussendoor verliefd en geniet van haar succes als violiste. Ook op de achterflap meent magazine Opzij dat Een week in Parijs ‘een zomerse roman is om voor altijd in het hart te sluiten’, wat na het lezen van het boek de indruk wekt dat de recensent van Opzij het boek beslist niet gelezen heeft.  

Het is dus niet zomers en niet donker, niet magisch en niet verrassend. Wat het wel is, is een goed verteld en keurig vertaald verhaal over oorlog en angst en gevaarlijke beslissingen die mensen uit angst nemen. Een verhaal over liefde en verraad, over het kiezen van een kant, collaboreren om te overleven of heldhaftig opstaan en strijden tegen het onrecht. Jammer van de vlakke personages en afstandelijke, te beschrijvende en gedetailleerde verteltrant die geen ruimte laat voor eigen invulling en de fantasie van de lezer.  

Zeer actueel is de terloopse, maar niet terloops bedoelde vergelijking van de vervolging van de Joden met de behandeling die Algerije en Algerijnen ten deel is gevallen door de Fransen. De afslachting van de tussen de zeventig tot tweehonderd weerloze Algerijnen door de Franse politie tijdens een vreedzame demonstratie in oktober 1961, het tijdstip van zoektocht van Fay in Parijs, wordt expliciet genoemd. Ziedaar, weer een voorbeeld van het menselijk onvermogen tot leren, een gebrek dat nu, terwijl ons Europa volstroomt met vluchtelingen, weer actueler is dan ooit.