Groepsrecensie De Perfecte Buren - Leesclub van Lettervreters

Groepsrecensie ´Joodse buren´ - Maria Boonzaaijer

Genre: Roman
Uitgeverij: The House of Books
ISBN: 9789044346039
Uitvoering; paperback
Aantal pagina's; 304
Uitgave; maart 2015

Bianca; Als teamlid van ‘De perfecte buren’ kreeg ik dit boek opgestuurd om samen met nog drie lezers het boek gezamenlijk te recenseren middels ons unieke concept van een groepsrecensie. Hiervoor onze dank richting de auteur en uitgever.

Lezers; Manon Kroek, Monique de Groot, Hanneke Rosier en Bianca Blok.

Groepsrecensie Bianca en Karin, beide team DPB

Over de auteur

Maria Boonzaaijer heeft ruim dertig jaar als actrice en regisseur gewerkt. Zij doceerde drama en Spaans. Haar eerste roman Papa Tango schreef ze tijdens een zeilreis rond de wereld. Maria is zangeres en stemcoach.

Korte inhoud

Amsterdam 1943. Op een zondagmorgen snelt Josefien Langeveldt, moeder van acht kinderen, met haar doodzieke baby Lise naar de huisarts. Onderweg stuit ze op een razzia. Een radeloze jonge vrouw probeert haar zuigeling in Josefiens armen te leggen: 'Red mijn dochtertje!' Josefien vlucht in paniek weg. Haar weigering om te helpen blijft Josefien achtervolgen tot ver na de oorlog, als er beneden haar Joodse buren komen wonen.
Een familieroman over diepe vriendschap, een geheime liefde, verraad, en de impact van de oorlogsjaren. Tegen de achtergrond van de bezettingstijd en de jaren vijftig, de tijd van wederopbouw, verzuiling, grote gezinnen, het rijke roomse leven en strikte fatsoensnormen.

De cover

Bianca; Wanneer ik het boek voor het eerst in de hand neem is het eerste wat ik zie een typisch Amsterdamse straat uit de naoorlogse periode. De grote herenhuizen wekken dit beeld bij mij. Al direct in het begin van het boek blijkt het inderdaad om Amsterdam te gaan. Het kleurgebruik van de cover past perfect bij het boek. De titel en de totale uitstraling maken mij erg nieuwsgierig naar het verhaal. Een verhaal dat mij vanaf het allereerste hoofdstuk pakt en heeft weten vast te houden. De cover krijgt van mij een dikke 9!

Manon; Op de cover zie ik een vrouw met witte sokken gehaast langs de huizen lopen om zo snel mogelijk weer veilig te zijn. De jongens op de fiets kijken oplettend rond om te zien of er geen soldaten komen om hun fiets te vorderen. De cover van het boek een 8 omdat ik de sfeer proef van de oorlog.

Monique; De cover van het boek vind ik goed gekozen, het brengt je gelijk terug in die tijd. Er staan wat dingen op die ik herken van foto’s van mijn opa en oma uit die tijd. Een 8.

Hanneke; Broeken jongens op de fiets en witte sokken van een mevrouw die over straat loopt in de jaren ‘50. De cover is echt Amsterdam. Daarom een 9.

Samenvatting

Manon; Joodse Buren gaat over het gezin Langeveldt met als hoofdpersonen Josefien en Hendik Langeveldt en hun dochter Lise.

Bianca; Deze roman is in vier delen opgesplitst. Het eerste deel gaat over de laatste periode van de oorlog, de Hongerwinter, het deporteren van de Joden, het verzet en vooral over hoe men moest overleven tijdens deze zware periode. Het gezin Langeveldt, dat streng katholiek is, bestaat dan uit tien personen, vader Herman, moeder Josefien, zeven jongens en dochter Lise.

Monique; Het gaat over de oorlogsjaren en de tijd erna, vooral in Amsterdam. Ook laat dit verhaal zien hoe men toen dacht over het geloof, hoe men daarna leefde en over de joden die toen in hun ogen amper bestonden. Dat kwam vooral ook omdat men daar niet over praatte en mochten praten.

Monique; Na de oorlog werd er ook weinig over gepraat en velen schaamde zich er over en stopte hun hoofd diep in het zand. De vaste lijn die in het verhaal loopt gaat over de oudste dochter Lise en haar joodse vriendin Pauli.

Bianca; Moeder Josefien komt in die periode voor een moeilijke keuze te staan, tijdens een ontruiming van een woning smeekt een joodse moeder haar om haar dochtertje te redden van de Duitsers. Op dat moment heeft Josefien haar handen vol aan haar eigen zieke dochtertje Lise en laat de joodse moeder achter. De keuze die Josefien op dat moment maakt blijft haar haar verdere leven achtervolgen.

Manon; Josefien Langeveldt die een gezin heeft met 8 kinderen, moet op een zondagmorgen in 1943 met een doodziek kind naar de huisarts in Amsterdam. Daar is ze getuige van een razzia. Op dat moment komt er een joodse vrouw naar haar toegerend met de kreet “Red mijn dochtertje”. Josefien schrikt daar zo van en weigert de vrouw en het kind te helpen. Ze draait zich verschrikt om en rent weg.

Bianca; De naoorlogse periode is voor de mensen die de oorlog hebben meegemaakt een zware beproeving. Voor velen was het een kwestie van overleven tijdens en na de oorlog, zo ook in het gezin Langeveldt. Vader was een hardwerkende man die naast zijn kantoorbaan ook nog lid was van een koor. Moeder ontfermde zich over het huishouden en de kinderen. In de periode na de oorlog zijn er nog drie dochters in het gezin bij gekomen.

Bianca; Grotendeels gaat het verhaal over Lise, die vriendschap sluit met Pauli Polak. Pauli is samen met haar moeder in de flat onder het gezin Langeveldt komen wonen. Haar vader is in de oorlog omgekomen. Pauli’s moeder is naaister voor een toneelgezelschap, overdag is er een huishoudster die de zorg over haar en het huishouden op zich neemt. De meisjes zijn al snel hartsvriendinnen, als blijkt dat ze maar enkele dagen in leeftijd schelen versterkt dat de band alleen maar. Pauli en haar moeder zijn van joodse afkomst. In de naoorlogse jaren verloopt de omgang met joden nogal stroef, en Lise wordt verzocht te breken met Pauli, maar kan zij dit? Het verschil tussen het joodse en het roomse gezin is groot. Maar hoe harder haar ouders het verbieden hoe standvastiger Lise wordt om met Pauli te blijven omgaan. Moeder Josefien wordt ook erg onrustig van Pauli en haar moeder, haar geheim drukt zwaar op haar.

Manon; Lise is daarin tegen goed bevriend met Pauli en beschouwt haar bijna als zusje. Lise worstelt met haar gevoelens, zowel lichamelijk als geestelijk, maar over deze twee aspecten in haar leven kan ze niet praten met haar ouders. Met Pauli kan ze dat wel.

Hanneke; Het katholiek geloof speelt een grote rol bij de familie Langeveldt. Josefien praat niet met de joden en kan de levensstijl van mevrouw Polak niet goedkeuren. Lise moet hard vechten om de vriendschap met Pauli, de dochter van mevrouw Polak te behouden. Helaas wordt ze bedrogen en als Lise ouder is wordt haar duidelijk waarom.

Bianca; Naarmate de tijd verstrijkt veranderd ook Lise, ze komt erachter wat er voor verschrikkelijke dingen in de oorlog zijn gebeurt. Ze wordt voor verliefd op Leopold Meijer maar wordt bedrogen door haar vriendin Pauli. Als haar moeder komt te overlijden betekent dit voor haar als oudste dochter dat ze de taken van haar moeder moet gaan overnemen. Uiteindelijk vindt ze een baan bij een reisbureau, wanneer ze als reisleidster meegaat, heeft ze haar bestemming in het leven gevonden. Ze leert iemand kennen waar ze een verstandshuwelijk mee afsluit. Ze organiseert excursies naar concentratie kampen. Tijdens een dergelijke excursie ziet ze van een afstand haar grote liefde samen met haar beste vriendin van toen.

Beoordeling

Bianca; Het gedeelte dat over de oorlog gaat is maar kort, veel is er al over dit onderwerp geschreven. Daarom was ik zeer verrast over het verdere verloop van het verhaal.

Manon; Wat me heeft doen nadenken over het boek is, dat Josefien nooit eens tegen haar man Hendrik ingaat. Ik moest af en toe het boek wegleggen, omdat de sfeer in het gezin Langeveldt mij soms letterlijk beklemde door de opgelegde regels en wetten, zowel van de kerk als van vader Hendrik. Het Katholieke geloof en het Joodse geloof botsen vaak in het verhaal.

Monique; Eigenlijk pak ik niet zo snel een boek over die tijd, het is toch een beetje ver van mijn bed en niet echt iets waar ik in deze tijd mee bezig ben. Ik was best verrast door dit boek.

Bianca; Het verhaal heeft me gepakt. Er zijn al veel boeken geschreven die een perfect beeld geven van de oorlogsjaren, maar dit boek beschrijft vooral de periode erna en dat vond ik voor de verandering erg aangenaam. De verschillende karakters zijn goed uitgewerkt, kreeg een goed beeld van hoe het was in die tijd en omdat het zich afspeelt in Nederland zijn veel dingen herkenbaar. Dat zorgde voor mij wel voor extra leesplezier.

Manon; Het verhaal trok me aan, omdat verhalen over joodse mensen mij raken. Die hetze was in de jaren 1940-1945 zo erg groot, maar ik heb het gevoel dat dit nu weer terug komt. Deze verhalen moeten, naar mijn idee, voor altijd verteld worden .

Monique; Een prettig leesbaar boek met een fijne indeling van de hoofdstukken. Het lettertype bevalt mij ook prima en is goed te lezen. Ik ben blij het gelezen te hebben, want veel wat erin staat is eigenlijk nog steeds van toepassing in het nu.

Hanneke; Een onvergetelijk boek met herkenning van levensstijl en cultuur uit de Nederlandse geschiedenis van de jaren ’50.

Conclusie

Bianca; Het gezin dat centraal staat in het boek heeft op hun eigen manier de oorlog overleefd. Ze hebben de ogen gesloten voor datgene wat om zich heen gebeurde, puur om zonder kleerscheuren en als voltallig gezin uit de oorlog te komen. En wie kan hun dat kwalijk nemen. Het boek krijgt van mij 4 sterren.

Monique; Dit boek heb ik niet in een keer uit gelezen, vooral om dat je er toch over na gaat denken en tot je door laat dringen. Ik snap heel goed Lise haar manier van reageren op alles wat er gebeurd in haar leven. Van mij krijgt het boek 4 sterren.

Hanneke; Een stevig verhaal over Nederland in de oorlogsjaren. Ik vond het boek geweldig om te lezen en ik heb genoten. Daarom 5 sterren voor Joodse buren.

Manon; De houding van vader Hendrik naar Lise vond ik erg heel naar en soms ronduit schokkend. Toch vond ik de ontknoping boeiend en overdonderd te gelijk. 5 sterren voor dit super goed boek.

Slotsom

De lezers waren het er over eens dat dit boek pakkend is, maar vooral wat een oorlog met een gezin kan doen. Manon vond het soms schokkend en voor Monique geeft het stof tot nadenken. Hanneke heeft genoten van het verhaal en Bianca vond het aangenaam dat vooral de periode na de oorlog aan bod kwam. Dit boek krijgt dan ook van deze lezers 4,5 ster!