Meisjes zonder naam

De Zweedse auteur Henning Mankell is vooral gekend voor zijn misdaadromans, waarin inspecteur Wallander centraal staat. Tea-bag (2001) is een totaal ander soort verhaal. De ironie wil dat het hier gaat over een gefrustreerde, wat verwaande dichter, die van zijn uitgever een misdaadroman moet schrijven, omdat dat beter verkoopt. Hij vindt het misdaadgenre echter beneden zijn literaire waardigheid, ‘iedere Zweed lijkt zich met dit genre bezig te houden’.

Tijdens een lezing in een bibliotheek komt deze dichter in contact met een jong Afrikaans meisje, dat zichzelf ‘Tea-bag’ noemt en hem vraagt waarom hij niet eens een boek schrijft over iemand zoals zij. Hij ontmoet vervolgens nog enkele andere meisjes ‘zonder naam’, die na een barre overlevingstocht illegaal in Zweden terecht gekomen zijn en gaat zich oprecht interesseren in hun verhaal.

‘Ik weet niet waarom uitgerekend ik het heb overleefd toen de boot stuk sloeg op de rotsen en wanhopige mensen beneden in het donker van het laadruim om zich heen sloegen en krabden om eruit te komen. Maar ik weet dat de brug die we allemaal meenden te zien toen we daar op dat strand in het uiterste noorden van Afrika stonden, dat continent dat we ontvluchtten en waar we al om treurden, die brug zal worden gebouwd. Want ik verzeker je dat de berg opeengepakte lijken op de bodem van de zee ooit zo hoog zal worden dat de top als een nieuw land zal oprijzen uit de zee en een brug van schedels en ribben zal slaan tussen de continenten die geen enkele bewaker, hond, dronken zeeman of mensensmokkelaar zal kunnen afbreken. Dan pas zal deze wrede waanzin ophouden, waar rusteloze groepen mensen die wanhopig vluchten voor hun leven in ondergrondse catacomben gedwongen worden te veranderen in de grotbewoners van de nieuwe tijd.'

Ik vond Tea-bag een heel indringend boek, geschreven door een echte meester verteller. Het aangrijpende verhaal van de meisjes, dat ernstig en gevoelig verteld wordt contrasteert sterk met de zeer sarcastisch neergezette humoristische dialogen en beschrijvingen waarin het over de dichter gaat en zijn relaties met zijn uitgever, zijn bejaarde moeder, zijn beleggingsadviseur en zijn vriendin.