Een ernstige waarschuwing

Het leest niet makkelijk weg; want Madeleine Albright beschrijft zo veel waar je over moet nadenken terwijl je dit boekt leest. Niet dat je het daarom maar niet moet lezen; in tegendeel!
Haar boek gaat in op recente Europese geschiedenis, inclusief landen die pas kort geleden los kwamen van de Russische "invloedssfeer". Albright traceert de ontwikkelingen van verschillende vormen van fascisme en het wordt duidelijk dat het vele gezichten heeft.
Ze beschrijft de opkomst en ondergang van bijvoorbeeld Mussolini, Hitler, Stalin en behandeld de verschillen tussen hen. Natuurlijk doet Albright hetzelfde voor een flink aantal figuren die nu huishouden en aan de macht zijn.
Momenteel is Albright hoogleraar; maar ze was natuurlijk een schrandere Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken. Dus sommige figuren, zoals Putin en Kim, heeft ze persoonlijk ontmoet. Een van de vele factoren, die haar boek interessant maken.
Ze was (meermaals) een vluchtelinge. Sommige problemen, zoals dat rond politieke versus economische vluchtelingen, beschrijft zij haarfijn. Ze analyseert ook goed het onvermogen en de verplichting, een internationale, om met oplossingen te komen voor zule figuren.
Daarnaast, groeide ze op in Europa en heeft daarom misschien een iets betere kijk op de geschiedenis en ontwikkelingen hier, dan de meeste van haar landgenoten.
Albright heeft groot gelijk, als zij waarschuwt dat de meeste democratieën, de meeste stemgerechtigden, zich niet bewust zijn van de dreigingen van populistische of fascistische leiders. Ze citeert tegen het eind van haar boek een niet-zo-politiek-geïnteresseerde Duitse(r) die de opkomst van Hitler meemaakte. Het ging zo sluipend.
Ze begint haar boek met een bijeenkomst met haar studenten, waar ze proberen te definiëren wat fascisme is. Ze probeert een aantal gemeenschappelijke kenmerken te bepalen.
Uiteraard worden er bladzijden aan het "fenomeen" Trump besteed. Die zijn vrij actueel; maar de ontwikkelingen gaan razendsnel. Een boek schrijven kost tijd; het uitgeven kost tijd; het moment dat het in de winkel ligt - daar gaat tijd overheen.
Maar dit boek dat een ernstige waarschuwing is; gaat niet alleen over Trump en de bedreiging van wereldformaat die hij en de lui die hij aanbidt zijn.
Albright ziet de toekomst somber en terecht. Maar ze eindigt haar "waarschuwing" met diezelfde groep jonge mensen van het begin. Zij lijken de dreiging beter te begrijpen, er beter op voorbereid te zijn en die wellicht beter het hoofd te kunnen bieden.
Eigenlijk is dit één van die boeken die verplichte kost zouden moeten zijn; maar ja - het eist wel wat van de lezer en die is geneigd om net als Trump, liever een broodje bal te verorberen dan te worstelen met moeilijke vragen.