Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een verhalenbundel die ongeloof oproept bij de lezer

Katleen Scheers 20 februari 2014

De auteur van Spionage - Doelwit: Brussel, Kristof Clerix, is freelancejournalist voor het tijdschrift Mo en de krant De Morgen. In 2010 won hij de Young Journalist Award, een prijs uitgereikt door de Europese Commissie. In zijn vrije tijd doorzoekt hij buitenlandse archieven van geheime diensten in verband met spionageverhalen in België. Zijn boek Spionage - Doelwit: Brussel  is hiervan het resultaat. Hij zette ook het TARGETBRUSSELS-project op poten, waarbij hij met een team van buitenlandse specialisten zoekt naar sporen van de activiteiten van Oost-Europese geheime diensten in Brussel tijdens de Koude Oorlog.

Spionage. Doelwit: Brussel  bevat 9 verhalen over spionage in Brussel. Het verhaal Rainer Rupp alias Topas. Een Stasi-mol binnen de NAVO  springt meteen in het oog. De West-Duitse Rainer Rupp is een van de succesvolste spionnen uit de Belgische geschiedenis. Hij werkte van 1977 tot 1993 op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, terwijl hij tegelijkertijd een agent van de Stasi, de Oost-Duitse geheime dienst, was. Tijdens zijn studententijd legt de Stasi al contacten met Rainer Rupp en volgen ze zijn carrière nauwgezet op. Hij trouwt met een secretaresse die voor de NAVO in Brussel werkt. Zijn vrouw wordt ook betrokken bij het doorspelen van informatie. Rainer Rupp krijgt een heuse spionnenopleiding. Zijn codenaam is Topas. In 1977 kan hij zelf aan de slag op de politieke divisie van de internationale staf van de NAVO in Brussel. Als lid van de werkgroep Strategic Defense Initiative kan hij zelfs in de Verenigde Staten op bezoek bij het Pentagon, het Defense Intelligence Agency, Buitenlandse Zaken, de CIA, denktanks en parlementsleden. Tot de val van de Berlijnse Muur en de ontbinding van de Stasi werd hij niet ontdekt. Hij werd uiteindelijk ontmaskerd doordat de CIA microfiches kon bemachtigen met gegevens van spionnen. Een veroordeling wegens landverraad was zijn lot. Na 7 jaar kon hij de gevangenis verlaten.

Kristof Clerix benadert de 9 verhalen vanuit een journalistieke invalshoek. De verhalen werden namelijk geschreven als verslagen over gebeurtenissen. Het boek bevat een algemene inleiding en wordt ingedeeld in de volgende thema's: militaire spionage, politieke spionage, economische spionage en propaganda. Het boek is dus geen spannende rit in het kielzog van een sterk hoofdpersonage door een fictief verhaal. In de verhalen wordt tevens gewezen op de punten waar de Belgische Staatsveiligheid gefaald heeft. De operatie waarbij de secretaresses van de NAVO in de gaten gehouden werden, maar die nooit iets opleverde, is daarvan een mooi voorbeeld. Kristof Clerix vertelt niet alleen spionnenverhalen. Hij besteedt ook aandacht aan de manier waarop de geheime diensten te werk gingen. De verschillende Oost-Europese en Russische geheime diensten hadden namelijk hun eigen modus operandi. Een leuk extraatje zijn de foto’s achteraan in het boek. Foto's van het materiaal dat door de spionnen werd gebruikt, foto's van spionnen en originele documenten van de geheime diensten. Elke illustratie is voorzien van de nodige uitleg. Naast foto's werden ook rapporten opgenomen, bijvoorbeeld dat van de Stasi over de mogelijkheden tot spionageactiviteiten bij de abdij van Averbode. Aan het einde van Spionage. Doelwit: Brussel  trekt de auteur zijn eigen conclusie uit de gebeurtenissen die hij beschrijft in het boek. Namelijk, de massale aanwezigheid van de Oost-Europese inlichtingendiensten en hun doorgedreven spionage heeft haar rol vervuld in het bewaren van de vrede in Europa tijdens de Koude Oorlog.

Kristof Clerix heeft zich veel moeite getroost om de oorsprong van zijn informatie te kaderen. Hij documenteert zijn bronnen in een apart hoofdstuk. Toch roept het boek ongeloof op bij de lezer, hetzelfde ongeloof als de recente openbaringen in de media van de doorgedreven spionage door inlichtingendiensten van westerse bondgenoten. Spionage. Doelwit: Brussel  is geen klassiek misdaadverhaal, maar de wetenschap dat de geschetste gebeurtenissen werkelijk plaatsvonden, maakt het wat spannender. Het boek heeft vanzelfsprekend een tikkeltje extra voor de lezers die de plaatsen uit de verhalen kennen, zoals het gebouw van de NAVO, de Grote Markt van Brussel, het park van het kasteel van Huizingen.

Met andere woorden, Spionage. Doelwit: Brussel  is geen typische thriller. Het is een verhalenbundel die perfect past in onze huidige tijdgeest van onthullingen over spionage van de National Security Agency in Europa. Het boek had op geen beter moment gepubliceerd kunnen worden.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Katleen Scheers