Mist spanning, maar wel terechte maatschappijkritiek

Pieter Elting, een succesvolle manager, wordt ontvoerd en opgesloten in een klein kamertje. Hij krijgt geen uitleg en wordt onderworpen aan een vaste routine. Hij hoort met vakantie te zijn, dus er is niemand die hem mist. Zijn twee ontvoerders dwingen hem zichzelf af te vragen waarom hij wordt vastgehouden. Pieter heeft het moeilijk om tot het besef te komen waarom hem dit overkomt. Wanneer het doordringt, is het maar de vraag in hoeverre hij zich echt schuldig voelt.

‘Dagen van Schaamte’ van Lieneke Dijkzeul behoort niet tot de succesvolle reeks rond rechercheur Paul Vegter. Het is een stand alone die een belangrijk maatschappelijk thema aankaart en waar nergens sprake is van een onderzoek naar de misdaad. De lezer beleeft de ontvoering vanuit het standpunt van Pieter en in de tweede helft komen ook de ontvoerders aan bod. Alles draait rond de manier waarop Pieter de dagen beleeft.

Omdat Pieter Elting zo centraal staat in dit boek is er niet alleen aandacht voor de ontvoering, maar ook voor de overpeinzingen wat betreft zijn persoonlijke leven en de fouten die hij daar maakte. Elting heeft erg veel tijd om na te denken en auteur Lieneke Dijkzeul gunt hem die ook. Hierdoor kabbelt het verhaal echter wat voort, verliest tempo en dat maakt het gemakkelijk om af te dwalen. Net op tijd volgen de hoofdstukken die de beweegredenen van de ontvoerders duidelijk maken en het is dit gedeelte dat blijft nazinderen, ook nadat het boek uitgelezen is.

Niet het verhaal, maar het thema en de problematiek die ermee gepaard gaat, blijven hangen. Wat dat betreft schiet Lieneke Dijkzeul wel in de roos. Al weet het laatste hoofdstuk de lezer misschien toch nog een kleine ‘oh, wat gebeurt er nu’ te ontlokken.

Het boek wordt omschreven als een psychologische thriller, maar maakt die belofte slechts gedeeltelijk waar. Het is een gedegen karakterschets van het slachtoffer en van één van de ontvoerders, maar slaagt er niet in die typische onderhuidse spanning op te wekken. Spanning die niet hoort voort te komen uit het plot of de handelingen van de personages, maar wel uit de psychologie van Pieter. De plot is wel interessant, maar vrij doorzichtig, al blijft de lezer toch tot op zekere hoogte nieuwsgierig naar de concretere aanleiding achter de ontvoering.

‘Dagen van schaamte’ is een goede wake-up call voor een segment van de sociale sector waar al zoveel in bespaard wordt. Lieneke Dijkzeul levert met dit boek een terechte kritiek die de maatschappij niet zomaar terzijde zou mogen schuiven.