Indringend en waarheidsgetrouw

Na zijn studie verbleef Roel Janssen een paar jaar als freelance correspondent in Zuid-Amerika, waar hij begon met het schrijven van stukjes. Terug in Nederland werkte hij van 1983 tot 2000 als redacteur van NRC Handelsblad en leverde hij bijdragen aan diverse actualiteitenprogramma's op radio en televisie. Janssen begon in 1997 met het schrijven van boeken. Zijn debuut, De struisvogelcode, is een financiële thriller over de euro, een onderwerp waar hij verstand van heeft. Tien jaar later wordt zijn boek De tiende vrouw beloond met De Gouden Strop. Zijn nieuwste thriller, Alles verloren, is begin 2017 verschenen.

Fotograaf Mortimer Davies wil een reportage maken over de problematiek van vluchtelingen die Europa willen bereiken. Zijn vriendin en zeilster Tessa Insinger, die hij ook kent van een eerdere taak, gaat met hem mee om hem te helpen. Op de Middellandse Zee zien ze een omgeslagen rubberboot met een drenkelinge, het Syrische meisje Soumaya. Soumaya vertelt hen dat ze met haar familie gevlucht is, dat haar broertje onderweg overleden is en dat ze de enige overlevende is. Tessa en Mortimer besluiten op zoek te gaan naar haar ouders, maar ook te achterhalen wat er met haar is gebeurd. Daarbij komen ze in aanraking met mensensmokkelaars, hulpverleners, maar ook met nietsontziende zakenmensen. De problematiek rond de vluchtelingen krijgt daardoor een heel ander gezicht.

Net als in zijn eerdere boeken heeft Roel Janssen een actueel thema in het verhaal verwerkt. Deze keer gaat het om de vluchtelingenproblematiek in al zijn facetten. Dit heeft hij op een buitengewoon realistische manier verwoord waardoor de lezer niet het gevoel heeft een fictief boek te lezen. Goede voorbeelden hiervan zijn de angst en wanhoop van te veel vluchtelingen op een niet zeewaardige rubberboot. Je voelt min of meer aan hoe deze mensen zich moeten voelen. En dat is niet iets om vrolijk van te worden. Ook de onmacht en bureaucratie komen goed tot uiting in het verhaal. Het lijkt er soms op dat het een aanklacht is tegen het huidige vluchtelingenbeleid.

Ondanks dat Alles verloren in enige mate politiek getint is, heeft het absoluut niet de kenmerken van een politieke thriller. Het onderwerp is daarvoor veel te maatschappelijk en ook de inhoud is niet van dien aard dat het hieronder kan vallen. Desondanks laat Janssen wel doorschemeren dat er een oplossing voor de problematiek gevonden moet worden en de politiek van alle betrokken landen hier voor een groot deel verantwoordelijk voor is. Het heeft er dus alle schijn van, en dat is overigens helemaal niet erg, dat de auteur zijn eigen mening in het verhaal verwerkt heeft.

Het verhaal heeft, ondanks het onderwerp, een aangename schrijfstijl en is dus prettig te lezen. Het heeft voldoende tempo en spannende momenten. De belangrijkste personages spreken tot de verbeelding, hoewel ze niet bijzonder uitgediept worden. Dat is voor het verhaal zelf niet bezwaarlijk. Ook van het feit dat dit niet het eerste boek is met Tessa Insinger is zo goed als niets te merken. De verwijzingen naar dat boek zijn verwaarloosbaar en niet ter zake doende voor het verhaal in Alles verloren. Jammer is wel dat veel zeiltermen die in het boek gebruikt worden niet nader worden toegelicht. Voor een niet-zeiler zijn deze woorden abracadabra.

Alles verloren is een thriller die, op soms schrijnende manier, aantoont dat er nog erg veel moet gebeuren voordat de problematiek rond de vluchtelingen definitief tot het verleden behoort. Dat toont Janssen in een goed lopend verhaal op een indringende en waarheidsgetrouwe manier aan. Alleen daardoor is het al een bijzonder boek om te lezen.