Niet het bekende Grisham-niveau

Een van de meest bekende Amerikaanse schrijvers is John Grisham. Voordat in 1988 zijn eerste thriller, De jury, uitgegeven werd, heeft hij na zijn studie rechten aan de Universiteit van Missisippi ongeveer tien jaar lang als jurist, gespecialiseerd in strafrecht en letselschade, gewerkt. Met zijn tweede boek, Advocaat van de duivel, kreeg hij wereldwijde bekendheid en sindsdien wordt hij de koning van de legal thriller genoemd. Een groot aantal van zijn boeken is verfilmd en het enige non-fictieboek dat Grisham geschreven heeft, is De gevangene, dat de onterechte terdoodveroordeling van Roy Willamson beschrijft. In 2014 verscheen Dilemma, een thriller die zich afspeelt in de schimmige wereld van de mijnbouw.

Vanwege de financiële crisis verliest de negenentwintigjarige Samantha Kofer haar baan bij het gerenommeerde advocatenkantoor Scully & Pershing. Ze krijgt echter de toezegging dat ze terug kan keren als ze een jaar lang aan de slag gaat bij een non-profitorganisatie. Samantha kan terecht bij het Mountain Bureau voor Rechtshulp in het kleine dorpje Brady in de staat Virginia. Dit pro-deokantoor zet zich in voor de arme bevolking en Samantha krijgt er voor het eerst te maken met echte rechtszaken. Deze gaan vooral over de gevolgen die mijnwerkers ondervinden na jarenlang te zijn blootgesteld aan kolengruis. De machtige mijnbouwbedrijven ontkennen dat dit door het werk in de mijnen wordt veroorzaakt, maar ook dat ze wetten overtreden. De rechtszaken hebben wel tot gevolg dat Samantha wordt bedreigd, geïntimideerd en in een gevaarlijke situatie komt te verkeren.

Net als in de meeste andere boeken van John Grisham staat ook in Dilemma een maatschappelijk probleem centraal. Deze keer is het vooral de mijnbouw en de gezondheidsproblemen waarmee mijnwerkers te kampen hebben. Daarnaast verwijst de auteur zijdelings naar de financiële crisis, maar ook naar de armoede die in de Appalachia-regio voorkomt. De grote en machtige mijnbouwbedrijven en de arme en kwetsbare bevolkingsgroepen zijn dus de rode draad in het verhaal. En Grisham zou Grisham niet zijn als de advocatuur er geen belangrijke, zo niet onmisbare rol, in speelt.

Op de schrijfstijl en research van Grisham valt niets aan te merken. Om met dat laatste te beginnen, de auteur heeft gedegen onderzoek gedaan naar het wel en wee van de mijnbouw. De misstanden die in deze industrietak voorkomen worden realistisch neergezet en de kolenwinning op zich wordt ook uitgebreid beschreven. Na afloop van het boek kun je niets anders dan concluderen dat je aardig wat kennis hebt opgedaan over de mijnbouw. Misschien is dat nu juist het probleem met dit boek. De auteur gaat te veel uit van de feiten en ziet daarbij over het hoofd dat daardoor de eventuele spanning de kop in wordt gedrukt.

Halverwege het boek trakteert Grisham de lezer met een verrassende wending, wordt het daardoor even spannend, maar dat is echter van korte duur. Naarmate de ontknoping nadert, gaat het tempo enigszins omhoog en neemt de geringe spanning ook een beetje toe. Als je daarbij ook in ogenschouw neemt dat sommige ontwikkelingen voorspelbaar zijn, dan kun je niet anders zeggen dat Dilemma niet het niveau heeft van een thriller die je van deze auteur verwacht en zeker hoopt.

Zoals gezegd, zit het met de schrijfstijl van Grisham wel goed. Deze is altijd vlot, onderhoudend en voor iedereen te begrijpen. In Dilemma is dat niet anders. Zijn belangrijkste personage, Samantha, heeft echter niet de sterke persoonlijkheid die bij personages in zijn andere boeken wel voorkomt. Want soms komt ze over als wat naïef en weet, misschien daardoor, ook niet aldoor wat ze wil. Het mag duidelijk zijn dat deze Grisham niet zijn beste is. Maar echt slecht is het ook weer niet.