Voortkabbelende ecothriller slaagt er niet in zijn boodschap over te brengen

Laline Paull kwam op het idee voor haar tweede boek ‘The ice’ toen ze samen met haar man een cruise maakte over de noordelijke ijszee en ze zag hoe slecht de Noordpool eraan toe is. Nu er beslissingen worden genomen waardoor de klimaatverandering waarschijnlijk nog meer door zal zetten is dit verhaal relevanter dan ooit. Paulls boek blaast je echter niet weg en weet de boodschap niet urgent te maken.

In de nabije toekomst is het ijs in de noordelijke ijszee grotendeels gesmolten. Dit heeft nieuwe mogelijkheden gecreëerd. Sean Cawson was altijd al gefascineerd door de Noordpool en is er samen met zijn studievriend Tom Harding, met wie hij deze fascinatie deelde, een onderneming begonnen. De mannen raken in het hoge noorden betrokken bij een ongeluk en vanaf die tijd is Tom vermist. Drie jaar later wordt zijn lichaam gevonden door toeristen die een ijsbeer willen zien.
Bij het gerechtelijk onderzoek naar Toms dood wordt Sean geconfronteerd met mensen uit zijn verleden die hem verantwoordelijk houden en met zijn eigen schuldgevoelens. Is enkel het smelten van de ijskappen de oorzaak van het ongeluk? Had hij iets kunnen doen om zijn vriend te redden?

Het duurt lang voordat het verhaal echt op gang komt. Het begint goed met het bericht dat Tom is gevonden, maar doordat daarna lang onduidelijk blijft waardoor Tom gestorven is en wat alle personages met elkaar te maken hebben is het lastig een goed beeld te krijgen van de situatie. Er wordt gesprongen van het heden naar het recente en het verre verleden en niet altijd is duidelijk wanneer een fragment precies speelt. Dit maakt het allemaal nog verwarrender. De citaten over de Noordpool die voorafgaan aan elk hoofdstuk en die niets met het verhaal te maken lijken te hebben scheppen ook geen duidelijkheid. Dat Sean een onuitstaanbare, harde zakenman is wiens grootste droom het is om door iedereen erkend en gerespecteerd te worden maakt het bovendien niet makkelijker om met hem mee te leven.
Pas ongeveer halverwege het boek wordt duidelijk dat er een gerechtelijk onderzoek gedaan wordt naar Toms dood. De rest van het verhaal gaat vrijwel alleen daarover. Dan wordt er eindelijk meer opgehelderd. De kille Sean ontdooit een beetje en lijkt af en toe zelfs bijna menselijk als hij terugdenkt aan hoe zijn vriendschap met Tom begon. Toch wordt ‘The ice’ nergens echt bijzonder. Als het twee pagina’s lange – nogal voorspelbare, maar desondanks vermakelijke – verhaal dat Sean vertelt aan de leden van de Lost Explorers’ Society beter is dan het boek zelf dan weet je dat er iets mis is.
De wending in de laatste hoofdstukken komt nogal uit de lucht vallen en het voelt allemaal een beetje toevallig en gehaast. Na toch nog een redelijk bevredigend einde volgen nog vier pagina’s vol korte fragmenten van een paar zinnen die weinig toevoegen en die vooral voor het dramatische effect toegevoegd lijken, maar die uiteindelijk vooral vragen en irritatie oproepen. Door deze onverwachte gebeurtenis en het open einde voelt het boek niet af.

Het doel van Paull is nobel. Door de trage opbouw, de focus op (ogenschijnlijke) bijzaken en de weinige aandacht voor de schoonheid van de Noordpool zelf slaagt ze er echter niet in om haar belangrijke boodschap goed over te brengen. In plaats van een indringende ecothriller is ‘The ice’ daardoor een langzaam voortkabbelende thriller geworden die pas aan het eind een beetje spannend wordt, als het te laat is om te lezer nog mee te sleuren.

Met dank aan uitgeverij Harpers Collins US en Van Ditmar boekenimport voor het vooruitexemplaar.