Wat als ...?

Professor Jason Desson houdt van zijn vrouw Daniella en hun tienerzoon Charlie en hoewel hij zijn professionele doelen als theoretisch natuurkundige niet bereikt heeft, is hij tevreden met zijn baan in het onderwijs. Kortom, zijn leven is niet perfect maar het voldoet om gelukkig te zijn. En dan wordt hij op een avond onderweg naar huis met geweld ontvoerd. 'Ben je gelukkig met je leven?' Dat zijn de laatste woorden die Jason hoort vóórdat de gemaskerde ontvoerder hem bewusteloos slaat. Als hij wakker wordt, merkt hij dat hij vastgeketend is aan een ziekenhuisbed en omgeven door mensen in beschermende pakken die hij niet kent. Een man die Jason nog nooit heeft gezien, glimlacht naar hem en zegt: 'Welkom terug, vriend.' In de wereld waarin Jason wakker is geworden, is niets zoals hij het gewend is. Zijn vrouw is niet zijn vrouw, zijn zoon is nooit geboren en Jason zelf is geen doorneeprofessor in de natuurkunde, maar een geniale kwantumfysicageleerde. Hij is dezelfde persoon maar anders. Is déze wereld of de wereld die hij zich herinnert echt? De antwoorden liggen in een enigmatische reis die afschuwelijker is dan alles wat hij zich ooit had kunnen voorstellen, een zoektocht als naar een zandkorrel op een oneindig strand. Een reis, die hem dwingt naar de donkerste krochten van zijn ziel te kijken en zijn eerdere levenskeuzes laat afwegen en analyseren. Ondertussen moet Jason het opnemen tegen een angstaanjagende, nagenoeg onverslaanbare vijand.

Wat volgt is een creatief sciencefictionverhaal, verpakt in een opvallende zwarte cover en uitgegeven met het label ‘speculatieve thriller’. Speculatief, als synoniem van bespiegelend, bedenkelijk, hypothetisch, kansbiedend. Wat als? Het leven bestaat uit keuzes. Door één pad te kiezen, sluit je het andere af. Maar wat als dat nu eens niet zo is? Wat als je in een andere werkelijkheid dat andere pad volgt. En wat als je spijt krijgt van je keuzes?

Blake Crouch is een Amerikaanse auteur en hoewel hij al negen gepubliceerde boeken op zijn naam heeft, is Dark Matter het vierde dat naar het Nederlands vertaald werd. Hij is de auteur van de succesvolle Wayward Pines-trilogie die in 2015 omgezet werd naar een televisieserie.

Crouch laat je in dit nieuwe boek kennismaken met een wereld van kwantumfysica en multiversums. Dat klinkt extreem moeilijk maar je hoeft echt geen dokter in de natuurkunde te zijn om van dit boek te genieten want de auteur beschrijft in begrijpelijke taal die nieuwe en oneindige wereld van alternatieve werkelijkheden. Zijn schrijfstijl is helder en strak. Hij wisselt dialogen en beschrijvingen af met heel korte zinnen die erg weinig ruimte innemen. Dit zorgt voor vervreemdende beelden die de sfeer van de hopeloosheid van een zoektocht door oneindige realiteiten bijna tastbaar maken.

‘Eenmaal binnen schuift de grendel in de behuizing;
We bevinden ons weer in een eenvoudige, begrensde kubus
Vier wanden.
Een deur.
Een lamp.
Een rugzak.
En twee verbijsterde mensen.’

En hoewel sommige stukken iets te hard op een filmscript lijken - de beschrijvingen zijn zo uitgebreid dat het haast regieaanwijzingen zijn – maken ze toch het geheel sterker:

‘De verlichting is zacht en rustgevend, als in een bioscoop vlak voordat de film begint.
Er staan twee houten stoelen met een rechte rugleuning, en op de kleine tafel staat een laptop, een karaf water, twee glazen, een stalen thermoskan en een dampende beker die de kamer vult met het aroma van goede koffie.
De muren en het plafond bestaan uit rookglas.’

Blake Crouch schreef een verslavend verhaal met een sterke plot want de stelling van het ‘niet genomen pad’ die hij hier poneert, is intrigerend. Maar het verhaal is bovenal ook een ode aan de liefde: hoe onbereikbaar ook, want Jasons grootste drijfveer voor het vinden van zijn werkelijkheid zoals hij die zich herinnert, is de liefde voor zijn vrouw. En hoewel met een heel andere aanpak, dit doet een klein beetje denken aan 'De vrouw van de tijdreiziger' van Audrey Niffenegger.
Dark Matter is een aanrader van formaat waarvan de filmrechten reeds verkocht zijn. De link naar films als Interception of Interstellar is niet ver weg. Wat als je eerst dit boek zou lezen?