Fonkelende fictie

Als iemand een vlammend en steekhoudend betoog heeft gehouden om vooral te gaan stemmen met de Europese verkiezingen, is het Ilja Leonard Pfeijffer. De waan van de dag, migratie, massatoerisme, kunstkritieken, brieffragmenten, harde cijfers in essayvorm, karakterschetsen van mensen, plekken en verschillende disciplines, net opgedroogde cultuurgeschiedenis, een dagboek en een liefdestragedie - hij stopte het allemaal in dit boek. Het is veel en de stijl is me hier en daar wat te pedant, maar het zou flauw zijn om niet heel duidelijk te zeggen: dankjewel. Voor het noemen van man en paard, voor de vele nuances, voor de moed (Pfeijffer houdt zichzelf niet buiten schot), voor het mededogen, de ruimte voor de taal en de kunsten en de liefde voor Italië als bakermat van wat ooit een geliefde beschaving was en nu verworden is tot een verweesd Europa. Want wat is Europa nu? Alles tegelijk. Pfeijffer raakt aan talloze flarden die ons allemaal wel eens door het hoofd kunnen flitsen als we met vakantie zijn: indrukken, vragen, gevoelens, twijfels. Hij werkte de gevolgen van al dat reizen uit in talloze verhaallijnen en in slim uitgedachte personages om ál die soorten informatie logisch te kunnen ordenen tot dit grote verhaal. Hij wekt de indruk echte bronnen te hebben gebruikt om zijn punten te maken - van cijfers over Air B'nB ellende in Amsterdam tot lijsten en lijsten van Italiaanse namen en termen - vaak niet correct uitgesproken in deze luisterboekversie . Daar zal Pfeijffer zich net zo aan ergeren als zijn luisteraars, maar de subtiele stembuigingen van de voorlezer zijn wel weer adembenemend. Ondanks alle feitjes en meninkjes blijft Grand Hotel Europa fonkelende fictie. Knap: feit en verhaallijnen spinnen tot een bal om terug te spelen. Want over hoe het nu toch verder moet met deze hoek van de wereld, daarover houdt Pfeijffer zich in het schitterende slothoofdstuk verrassend afzijdig. Die bal ligt dan al lang bij zijn lezers.