Bijzonder boeiende gedachten van een butler

Mr. Stevens, een oudere Engelse butler, kijkt terug op de tijd dat hij in dienst was van lord Darlington. Zijn waardigheid meet hij af aan de status van zijn werkgever. Terugkijkend blijkt dat hij deze verkeerd heeft ingeschat. Een verslag van een persoonlijke tragedie.

Ishiguro heeft een prachtige roman geschreven. Beeldend doet hij verslag van de reis die mr. Stevens deels op kosten van zijn nieuwe werkgever maakt. Mr. Stevens moet wennen aan zijn nieuwe werkgever, een rijke Amerikaan. Hij is gewend aan het leven in het huis van een Engelse lord. Toch neemt hij via een omslachtige denkwijze het aanbod van meneer Farraday aan te gaan reizen, omdat hij juffrouw Kenton wil opzoeken. In het verleden was zij de huishoudster van Darlington Hall.

Het lijkt erop dat een verandering van omgeving tijdens de reis ook maakt dat mr. Stevens scherper kan terugkijken. Het boek leest als een dagboekverslag, waarin mr. Stevens reflecteert op het verleden. De lezer krijgt een goed beeld hoe de verhouding tussen Engelse adel en hun bedienden was, en hoe de bedienden onderling met elkaar omgingen. Op een subtiele manier zorgt Ishiguro ervoor dat de lezer samen met mr. Stevens conclusies trekt over het verleden en zijn eigen keuzes.

Aanvankelijk was het wennen aan de waardige wijze waarop mr. Stevens zijn woorden nadrukkelijk selecteert en formuleert. Zijn overpeinzingen zijn omslachtig en worden gelukkig wel prettig afgewisseld met beschrijvingen van het prachtige landschap. Zeker in het begin is het duidelijk dat mr. Stevens vindt dat een butler in alle situaties zijn waardigheid moet behouden om zijn bekwaamheid als butler aan te tonen. Hij is erg precies in zijn woordkeuze en wat stijfjes naar anderen.

Ishiguro heeft een mooie roman geschreven, waarbij het bijzonder is dat de gedachten en overpeinzingen van een butler een lezer zo kunnen boeien. Qua situaties gebeurt er niet zo veel, qua gedachtegang echter des te meer. De spanning van het verhaal zit in wat de terugblik meebrengt in het hoofd van mr. Stevens.

Het verhaal is verfilmd: The Remains of the Day, een film met maar liefst acht Oscarnominaties. De rest van de dag is echter een verhaal waarbij de verfilming het boek alleen kan aanvullen en niet kan vervangen. In de film is het onmogelijk de gedachtegang van mr. Stevens zo uitgebreid te volgen. Ik ga de film nu zeker nog een keer kijken. Om te zien wat ik gemist heb, nu ik in het hoofd van mr. Stevens gekeken heb.