Sfeervolle literaire thriller

Kristian Lundberg heeft in Zweden al vele boeken op zijn naam staan, waarvan er in Nederland twee zijn vertaald. In 2007 kwam Vuurvreter op de markt, dit jaar is Poortwachter aan de beurt. Het is het tweede deel uit de reeks van vijf waar politieman Nils Forsberg de hoofdrol in speelt. De boeken zijn opzichzelfstaande verhalen, maar samen vormen ze een groter geheel.
De serie speelt zich af in Malmö, waar Nils Forsberg de groep BGO leidt. Deze werkgroep ‘eenheid Buitengewoon Onderzoek’ houdt zich bezig met het bestrijden van de georganiseerde misdaad.
De Poortwachter is een inwoner van de stad. Als hij uit zijn raam kijkt, ziet hij de vrijlating uit het huis van bewaring, de nachtopvang van het Leger des Heils en twee opvangcentra. Volgens hem maakt dit de stad ziek. Hij vindt het zijn verantwoordelijkheid dit ‘afval’ op te ruimen. Als moordenaar kiest hij selectief zijn slachtoffers. Het is aan Nils Forsberg en zijn team deze seriemoordenaar op te sporen en zijn misdaden te stoppen.
Maar de Poortwachter is niet het enige probleem van Nils Forsberg. Zijn werkzaamheden worden belemmerd door zijn langdurige alcoholprobleem. Als hij de moordenaar op het spoor komt, belandt hij door omstandigheden in zijn eigen kofferbak. In de verte hoort hij een bom afgaan, maar Nils heeft een groter probleem. De auto waar hij in ligt, zijn eigen auto, staat in brand. En zijn collega’s gaan naar de bomexplosie.
De boeken van Kristian Lundberg bevatten de somberheid die zo eigen is aan Scandinavische schrijvers. Poortwachter is net als Vuurvreter een goed doordachte thriller die de term literair hoog in het vaandel heeft staan. De schilderachtige sfeerbeschrijvingen vertragen het verhaal enigszins en plaatsen de misdaad naar de achtergrond, maar je krijgt er een prachtige schilderij van Malmö voor terug.
Poortwachter is geen literaire thriller voor het grote publiek. Je moet er de tijd voor nemen en passages tot je laten doordringen. Ook het pleidooi van de alwetende verteller is even wennen. “Is John Anderon bang? Soms. Het is alsof God een diep gat in zijn schedelbot had geblazen en hem nu langzaam van binnenuit vult. En het spreekt voor zich dat John Andersson bang is.”
Al met al is Poortwachter een prachtig boek over Malmö, de misdaad en de samenleving in Zweden. Ook de vertaler verdient een compliment voor zijn weloverwogen Nederlandse woordkeuze en beeldende zinnen.