Dan Brown blijft sterk

De boeken van Dan Brown gaan bespreken vanuit een literair oogpunt, lijkt haast onbegonnen en overbodig werk. Wat de critici ook mogen beweren over zijn te uitvoerige beschrijvingen, zijn overdreven gebruik van clichés, de haast doorzichtige karakteropbouw en zijn quasi ondoordringbare plots, Brown verkoopt steevast miljoenen exemplaren van elke historische thriller die uit zijn pen vloeit. Brown is niet zomaar een schrijver, hij is een pure manifestatie van de popcultuur.

Wat kan er dan gezegd worden van “Inferno”? In vergelijking met Brown’s laatste schrijfsel “Het Verloren Symbool”, dat zo’n kitscherige indruk naliet, leest deze nieuwe telg als een literair meesterwerk. Het lijkt erop dat Brown met zijn vorige werken heel wat heeft geleerd over het schrijven van proza. Waar hij in “Het Verloren Symbool” nog drie bijvoeglijke naamwoorden nodig had om een voorwerp of situatie te beschrijven, slaagt hij er nu in dit te herleiden tot slechts één en het is dan nog meteen de juist ook. Terwijl Brown bij zijn voorgaande werk gebruik maakte van eindeloze dialogen waarbij hij het volledige resultaat van zijn boekvoorbereidend onderzoek over de lezer heen dumpte, brengt “Inferno” ons sterke dialogen, pittige details en een achtergrondverhaal in hapklare brokken die de lezer niet te ver van het verhaal laten afdwalen. Niettegenstaande de schrijfsels van Brown nooit zo strak en krachtig zullen zijn als pakweg grootmeester King, schijnt hij nu te begrijpen dat ‘minder ook wel meer’ kan zijn.

“Inferno” bevat al de typerende kenmerken die de aanhangers van Brown ondertussen mogen verwachten. Robert Langdon, prof symboliek aan de universiteit van Harvard, trekt de wereld rond op zoek naar verklaringen voor een historisch mysterie, terwijl hij symbolen ontcijfert op kunstwerken en in literatuur (in dit geval Dante’s wereldberoemde gedicht). Het boek vangt aan in Dante’s favoriete stad Florence, waar Langdon ontwaakt in een ziekenhuisbed met geheugenverlies. En terwijl hij alles op een rijtje moet zetten om te achterhalen wat hem is overkomen (en dat is heel wat), wordt hij achtervolgd door een huurmoordenaar in dienst van een duistere internationale organisatie.

“Inferno” is overduidelijk geschreven met het oog op de obligate verfilming, met het paginavullende beschrijven van pittoreske plaatsjes en een voorspelbaar groot aantal achtervolgingsscènes. Gelukkig is de al te vaak achtervolgde Langdon steeds op de hoogte van de exacte locatie van elke verborgen deur of geheime doorgang. Alle voorspelbaarheid ter zijde, levert Brown precies het soort exotische entertainment waar zijn fans naar smachten. Deze formule is niet voor niets een vaste formule geworden: het doet waar het goed in is, namelijk de lezers zover krijgen om de bladzijden te blijven omdraaien.

Dit boek brengt zijn lezers als slechterik een gekke wetenschapper aan, die heel handig een videoboodschap nalaat met zijn duivelse bedoelingen. Die crimineel blijkt een grote fan van Dante’s Inferno te zijn en bijna alle hints naar de verdere ontknoping van het plot komen dan ook van Langdons kunde om deze tekst te interpreteren. Een vast gegeven in het verhaal is het telkens terugkerende vierluik waarin de protagonist wordt betrokken. Langdon ontdekt een symbool of tekst die hij moet interpreteren, heeft een helder moment waarbij hij de oplossing ziet, de handlangers van zijn tegenstrevers betreden het toneel en Robert moet op de vlucht slaan samen met zijn lotgenote Sienna Brooks om vervolgens alweer nipt te ontsnappen.

Brown heeft net zoals in zijn voorgaande Langdon-boeken ook nu weer een grote hoeveelheid geschiedenis en cultuur verwerkt in het geheel. Het staat buiten kijf dat hij heel wat onderzoek heeft verricht naar de architectuur van Florence, de symboliek achter Dante’s grootste werk en de wetenschap die schuilt gaat achter de gehele criminele opzet. Belangrijker echter is het gegeven dat Brown er wonderwel in slaagt om deze achtergrond in het verhaal te verwerken zonder afbreuk te doen aan de opgebouwde spanning. In “Inferno,” stelt Brown het eigenlijke verhaal op de eerste plaats, wat resulteert in een makkelijk verteerbaar eindproduct.