Vrij pessimistisch boek over je sociale achtergrond ontgroeien

" ‘Die vader van jullie. Veertien was hij. Liep gewoon het huis uit.
Ik trok mijn arm los, liep door.
'Loop maar weg, daar was hij ook goed in.' "

Dit boek las ik als blind date van boekenclub Hebban. Ik wist dus niet van tevoren welk boek ik te lezen zou krijgen. Het werd het debuut van Timo Bruijns: Bloed is dikker dan water.

Tommy, het hoofdpersonage in dit boek, groeit op in een arbeidersgezin, met een vader die vaak en lang afwezig is en een oom die op de dunne scheiding tussen gesjoemel en misdaad veel geld verdient. Het schoollopen gaat moeizaam, ondanks alle hulp die hem geboden wordt. Zijn droom is om naar Engeland te reizen. Zijn moeder zorgt op haar manier voor het schoolsucces voor Tommy: geen reis naar Engeland zonder diploma, houdt ze hem voor. Omdat Tommy die droom koste wat het kost in realiteit wil omzetten, slaagt hij uiteindelijk wel.

We volgen Tommy tijdens de barbecue die op de vooravond van zijn vertrek georganiseerd wordt voor familie en vrienden. Het verhaal van die avond (en nacht) wordt regelmatig onderbroken door flash backs. In dat terugspringen naar het verleden wordt beetje bij beetje het verleden onthuld en kom je geleidelijk aan te weten hoe de relatie tussen Tommy en zijn vader is. Door die flash backs ontstaat er gaandeweg ook een zekere spanning in het boek. Dat heen en weer springen in de tijd vind ik knap gedaan. Pas in de allerlaatste flash back, waarmee het boek ook afsluit, begrijp je waarom die reis voor Tommy zo belangrijk is. Dit vormt een sterk einde van het boek.

Timo gebruikt een sobere taal, nergens wordt de taal bloemrijk. Dat vond ik wel jammer, maar wellicht past dit taalgebruik bij het thema van het boek, nl. het zich al dan niet ontworstelen aan familie en milieu. Dat thema wordt ook mooi verwoord in de titel: bloed is dikker dan water. Zo kom je geleidelijk aan te weten dat Tommy opkijkt naar zijn vader en niets liever wil dan zoals hem te zijn, ook al betekent dit in hetzelfde sociale milieu blijven.

Op de flap wordt het boek aangekondigd als ‘een rauwe en geestige roman’. Met die beschrijving ben ik het niet helemaal eens. De situaties in het boek zijn wel recht-toe-recht-aan, maar rauw is wellicht een te overdreven woord. Geestig vond ik het helemaal niet. Hoewel sommige situaties op zich wel grappig zijn, worden ze niet met veel humor beschreven.

Al bij al is dit een vrij pessimistisch boek over opgroeien in de arbeidersklasse en het zich kunnen ontworstelen uit je achtergrond.