Een wandeling door de geur van de Nieuwe Tijd

“Een zich dagelijks uitbreidende, zich dagelijks verfraaiende en volmaakter gerangschikte inwendige vesting van de heerlijkste geurcomposities.”

Dit is het levenswerk van Jean-Baptiste Grenouille, de buitengewone jongen uit het achttiende-eeuwse Parijs, die de hoofdrol vertolkt in ‘Het Parfum’. De roman werd in 1985 geschreven door de Duitse schrijver Patrick Süskind en groeide uit tot een enorm succes. In 2006 werd het boek verfilmd door Tom Tykwer en ook muzikanten zoals Kurt Cobain van Nirvana en de Duitse rockband Rammstein haalden inspiratie uit de roman van Süskind. Het Parfum viel al een aantal keer in de prijzen maar de Duitse auteur weigerde vaak zijn beloning in ontvangst te komen nemen.

Het Parijs waarin Grenouille werd geboren in 1744, kende net zoals alle andere steden in die tijd een onvoorstelbare stank. De mensen stonken, de straten stonken, de dieren stonken, ... Op één uitzondering na dan: Jean-Baptiste Grenouille. Naast zijn atypische eigenschap om geurloos door het leven te gaan bezat de jongen de gave om alle geuren die zijn leven passeerden zorgvuldig onder te verdelen en te klasseren in zijn geheugen. Zelfs geuren die normale mensen niet van elkaar konden scheiden, sloeg Grenouille op in zijn collectie. Hij dacht zo wat alle geuren uit de wereld te kennen tot hij plots de geur van een jong meisje rook. De geur was zo doordringend dus benaderde Grenouille hem en dus ook het meisje en wurgde haar. Hij sloeg haar geur op in zijn bibliotheek die hij nu weer kon gaan uitbreiden. Het ene meisje zou immers niet zijn laatste slachtoffer zijn. Parijs kende die tijd een aantal parfumwinkels en in een van hen mocht hij aan de slag. Om uiteindelijk tot zijn meesterwerk ‘het engelenparfum’ te komen, zoekt hij de geuren van andere aantrekkelijke meisjes.

Het verhaal wordt verteld vanuit een auctorieel perspectief, maar wisselt wanneer dialogen tussen de personages uit het boek plaatsvinden. De alwetende verteller beschrijft de aspecten van de geuren en het maken van parfums grondig, wat voor veel inleving in het verhaal zorgt. Mensen met een goede reukzin zullen genieten van deze passages en aan hen valt dit boek alleen maar aan te raden. Maar zelfs voor mensen met een minder goede reukzin, zoals ikzelf is de roman een goede tip. Je leert jezelf open te stellen en stil te staan bij de geuren die op je afkomen. Overigens zijn de lange gedetailleerde beschrijvingen prachtig geschreven, wat ze op zich al heerlijk om te lezen maakt. Verder maakt de auteur verwijzingen naar de Renaissance en de verlichting, wanneer ‘Baldini’ praat over de veranderende ideeën op vlak van wetenschap en religie. Deze verwijzingen zijn eerder subtiel maar mits geschiedkundige achtergrondinformatie gemakkelijk te begrijpen. Daarnaast helpen ze aan de beschrijving van de periode waarin het verhaal zich situeert.

Er zijn dus veel elementen die bijdragen tot een goede inleving in de verhaallijn, wat het boek een echte aanrader maakt. Gevoelige lezers zullen misschien moeite hebben met de passages waarin de meisjes gevoelloos vermoord en achtergelaten worden. Voor de rest denk ik echter dat een groot publiek het boek zal kunnen appreciëren, wat al gebleken is uit het succes dat het werk kende. Als je zelf geïnteresseerd bent in het worden van een parfumeur, zullen de uitgebreid beschreven technieken je zeker een handje toelichten. Interessant is het einde, waar de uitgebreide beschrijving wegvalt. Doorheen het hele boek had ik zelf genoeg fantasie opgewekt zodat ik het slot in mijn eigen hoofd kon laten afspelen.

De beschrijvende en inlevende schrijfstijl maken het debuut van Patrick Süskind tot een heus meesterwerk. De enige tip die ik nog kan geven is het boek te lezen en te genieten. Ruik met je ogen het werk de schrijver. Geniet en houdt vast.