Een alternatieve geschiedschrijving

Al lange tijd lag De man in het hoge kasteel, een science fiction klassieker van Philip K. Dick op mij te wachten. In dit verhaal, voor het eerst verschenen in 1962, heeft de Tweede Wereldoorlog een andere afloop gekregen. Duitsland en Japan kwamen namelijk als winnaars uit de bus. Een interessant gedachte-experiment!

Duitsland en Japan hebben de Tweede Wereldoorlog gewonnen. Als gevolg is Noord-Amerika opgedeeld in verschillende territoria: de westkust is Japans grondgebied en de oostkust maakt deel uit van het enorme nazirijk. Tussenin ligt een neutrale zone. In deze neutrale bufferzone woont de mysterieuze schrijver van de underground bestseller De Sprinkhaan sleept zich voort op een bewaakt landgoed, Het Hoge Kasteel. Zijn populaire boek gaat over een wereld waarin Duitsland en Japan de oorlog juist verloren hebben.

De man in het hoge kasteel vertrekt vanuit een interessante premisse: hoe zou de wereld eruit zien als Duitsland en Japan WOII gewonnen zouden hebben? Toch gaat de aandacht niet altijd naar het door oorlog verdeelde land, maar veel naar op de verschillende personages én de manier waarop zij in aanraking komen met het boek De sprinkhaan sleept zich voort. Dit maakt het verhaal meteen heel meta - want dit boek gaat dan weer over een wereld waarin Duitsland de oorlog heeft verloren, dus eigenlijk zoals het in onze werkelijkheid is gegaan. Snap je het nog?


Het achterliggende idee spreekt me ontzettend aan - ik lees graag boeken waarin een alternatieve geschiedenis wordt geschetst, zoals ook Daar is hij weer - maar de uitwerking wist me niet 100% te overtuigen. Ik had graag meer gelezen over het Amerika van deze toekomst. Ook de veelheid van personages maakte het verhaal soms ietwat ingewikkeld, waardoor het gegeven van Duitsland en Japan als overwinnaars hier en daar wat ondergesneeuwd raakte. Wel tof is de hang van de Japanners naar authentieke producten van Amerikaanse bodem, bijvoorbeeld een Hello Kitty horloge of een stripboek.

Toch is dit een gedachte-experiment dat zeker de moeite waard is. Vooral omdat het eigenlijk een verhaal in een verhaal is: De sprinkhaan sleept zich voort is het zeer interessante verhaal binnen De man in het hoge kasteel

Philip K. Dick herschrijft geschiedenis in De man in het hoge kasteel. Duitsland en Japan wonnen de Tweede Wereldoorlog en verdeelden het gebied van Noord-Amerika. Helaas ligt de nadruk wat mij betreft iets te weinig op de naoorlogse situatie, al passeert er een veelheid aan verscheidene personages de revue, die je toch enigszins een inkijkje in het dagelijks leven bieden. De grootste verrassing in het verhaal is het boek De sprinkhaan sleept zich voort, waarin een mysterieuze auteur schrijft over een wereld waarin Duitsland de oorlog verloor. En juist dit boek verbindt de verschillende personages en hun verhaallijnen met elkaar. Een interessant gedachte-experiment dat je aan het denken zet.
Deze recensie verscheen ook op Oog op de Toekomst.