Het leven is nog altijd het beste wat we hebben

Met Het beste wat we hebben brengt Griet Op de Beeck opnieuw een verhaal over beschadigde personages, een thematiek die we al kennen uit haar eerdere boeken. Lucas, rechter, loopt tijdens een zitting opeens de rechtbank uit. Hij stapt in zijn auto en rijdt naar een brug, een brug waar elk jaar gemiddeld veertienenhalf mensen af springen. Hoe is hij hier beland? Het beste wat we hebben gaat in wezen over stilstaan. Stilstaan bij je eigen leven: wat maakt je gelukkig en wat niet? En kun je voor één keer eens stoppen met almaar doorgaan? Een thematiek die in onze maatschappij van 'druk druk druk' ontzettend relevant is, maar helaas te hoogdravend en voorspelbaar is in haar uitwerking.

Lucas besluit, nadat hij terecht is gekomen op de zelfmoordbrug, zijn leven over een compleet andere boeg te gooien. In afzondering maakt hij de balans op van zijn leven: maakt zijn relatie hem nog wel gelukkig? Is de job van rechter hem nog altijd op de huid geschreven? En is het verbroken contact met zijn ouders de juiste keuze? Lucas is een realistisch en intrigerend hoofdpersonage, die je eraan doet denken dat je gerust eens stil mag staan bij de keuzes die je maakt in het leven. Tegelijkertijd is hij soms op het irritante af: een enorme twijfelkont die veel te weinig voor zichzelf opkomt.

Ook de opeenstapeling van personages met problemen werd gedurende het verhaal wat te veel van het goede (denk aan eenzaamheid, zelfmoord, seksueel misbruik en relatieproblemen). Zo heb je bijvoorbeeld Suzanne, de zus van Lucas die leidt aan een psychische stoornis, en het jongetje Riley dat op jonge leeftijd zijn moeder verloor. En laten we vooral de kleurrijke stoet aan mensen die van plan zijn van de zelfmoordbrug te springen niet vergeten. Desalniettemin vond ik deze brug het interessantste onderdeel van het verhaal. Wie zijn die mensen die daar terecht komen? Wat heeft hen over de rand gedreven? En lukt het Lucas om hen te helpen? Maar ook hierin was de mate van voorspelbaarheid iets te aanwezig: ik wist tijdens het lezen precies wie zou springen en wie niet. En dat is jammer.

Aan het media optreden van Griet Op de Beeck in De Wereld Draait Door en een dag later in Van Gils en Gasten heb ik toch een beetje een nare smaak in mijn mond overgehouden. Niet omdat ik vind dat een dergelijk onderwerp verzwegen moet worden of dat slachtoffers van seksueel misbruik zich moeten schamen, maar omdat ik vind dat het boek op zichzelf een veel sterkere boodschap heeft.

Het op voorhand uitgebreid bespreken van de thematiek van incest, kwam mijn leeservaring niet ten goede. Nu was ik tijdens het lezen aan het wachten tot 'het' thema aan bod zou komen, terwijl ik me liever had laten verrassen. Als lezer krijg je namelijk pas rond pagina 200 duidelijkheid, terwijl je al die tijd al iets voelt sluimeren. Er zijn behoorlijk wat problemen in de familie van Lucas. Zijn zus heeft een ernstige psychische stoornis en Lucas zelf wil geen contact hebben met zijn ouders. Wat zou hier de oorzaak van zijn? Ik denk dat ieder kunstwerk, zo ook een boek, het sterkste is als je datgene zelf laat spreken.

Waar Vele hemels boven de zevende me oprecht wist te raken, zelfs bij het herlezen zat ik onlangs tranen met tuiten te huilen, blijft Het beste wat we hebben voor mij meer op afstand. Het was een mooi boek, fijn om te lezen, maar echte gevoelens kreeg ik er niet bij. Misschien waren mijn verwachtingen te hoog of is de magie van Griet Op de Beeck uitgewerkt op mij.

Dit kan te maken hebben met de hoogdravendheid van het verhaal. De huis-tuin-en-keuken psychologie stond me af en toe een beetje tegen. De personages komen iets te wijs uit de hoek. Elke zin advies die ze elkaar geven zou je zo op een tegeltje kunnen hangen. Zijn er mensen die daadwerkelijk zo praten?