Literaire science fiction roman vol maatschappijkritiek

Vorig jaar won Auke Hulst met Slaap zacht, Johnny Idaho de Harland Award Romanprijs - een prijs voor de beste verbeeldingsliteratuur van eigen bodem. Sinds deze prijsuitreiking hoorde ik niets dan goeds over dit boek, dus ik kon niet wachten om me aan deze literaire roman met een vleugje science fiction te wagen. En gelukkig bood de bibliotheek uitkomst.
Auke Hulst schetst in zijn prijswinnende roman Slaap zacht, Johnny Idaho een futuristische wereld, vol technologische gadgets. Denk bijvoorbeeld aan weblenzen, waarmee informatiestromen direct op het netvlies geprojecteerd woorden. Compleet overeenkomstig met 1984 spelen surveillance en privacy een grote rol: de 'ogen' die rondvliegen registreren alles en als je je niet aan de regels houdt staan de 'pleasers' direct op de stoep. Ook de macht van grote multinationals wordt aan de kaak gesteld.

Het verhaal speelt zich af op De Archipel, waar de bevolking verdeelt leeft over vier eilanden: Executive (de rijkste van de rijksten genieten van dit groene eiland), Upside (het 'gewone' rijkeluiseiland),  Midlevel (hier woont de middenklasse) en Downside (de armste bevolkingsgroep). De Archipel is gesticht door een conglomeraat van multinationals en vele straten, pleinen en parken zijn genoemd naar Marc Zuckerberg, Steve Jobs en dergelijke alfa-mannetjes uit grote bedrijven. Hulst maakt een uitvergroting van onze huidige samenleving, waarmee zijn kritiek op dergelijke multinationals maar al te duidelijk wordt.

In Slaap zacht, Johnny Idaho spelen drie heel verschillende personages de hoofdrol. Allereerst is er de jongeman uit de titel, Johnny Idaho, een Amerikaanse tiener op weg naar de Archipel. Hij heeft een grote som geld geïnvesteerd om illegaal aan boord van een schip te gaan en zo de tocht naar de Archipel te maken. William Gerson, de Nederlandse workaholic, is CEO van een financieel bedrijf, maar lijdt aan een terminale ziekte: Tot slot hebben we Hatsu Hamada, een 28-jarige wetenschapster, die onderzoek doet naar onsterfelijkheid en haar dagen vult met werken en seks. De personages van Auke Hulst zijn levensecht en spatten van het blad. Hoewel er veel aandacht is voor de opbouw van de futuristische setting, raken de personages nergens ondergesneeuwd. Hun gevoelens, emoties en gedachten voelen realistisch en komen aan.

Naast de wereld voor technologische gadgets en de levensechte personages, heeft Auke Hulst veel aandacht besteed aan zijn taalgebruik. De zinnen lopen vloeiend en er zitten echt wondermooie pareltjes in het verhaal. Hulst schrijft poëtisch, maar wordt nergens zweverig. De mooie taal voelt niet gekunsteld, maar is er gewoon.

Slaap zacht, Johnny Idaho is een boek wat je liefst zo traag mogelijk leest vanwege de wondermooie schrijfstijl. Een origineel verhaal bomvol maatschappijkritiek. Het boek is een aanklacht tegen de macht van grote multinationals - en zet je op deze manier aan het denken over de huidige maatschappij. De rauwe en levensechte personages kruipen onder je huid en de wereld van de Archipel is ijzersterk.
Deze recensie verscheen ook op Oog op de Toekomst.